Από τον Παναγιώτη Α. Σκλαβούνο.

H στήλη του Σκακιού




2ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΣΚΑΚΙΟΥ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΕ (TEXNIKOY EΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ)
& ΕΣΟ (ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ)

Πλησιάζει η έναρξη του 2ου Πανελλήνιου Πρωταθλήματος Σκακιού Μηχανικών. Θα διεξαχθεί στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας και θα είναι ανοιχτό σε όλους τους μηχανικούς που θα παρουσιαστούν στην έναρξη των αγώνων. Σύμφωνα με την προκήρυξη, οι τρεις πρώτοι γύροι θα γίνουν την Παρασκευή 22 Nοεμβρίου (έναρξη 6.00 μ.μ.), οι επόμενοι τρεις το Σάββατο 23 (έναρξη 4.00 μ. μ.) και οι τελευταίοι τρεις, μαζί με τις απονομές, την Κυριακή 24 Νοεμβρίου (έναρξη 11.00 π.μ.).

Θα παίζονται οι λεγόμενες "Γρήγορες παρτίδες", όπου ο κάθε αντίπαλος θα έχει μισή ώρα σκέψης για να τελειώσει την παρτίδα του. Ο καθένας θα παίξει εννιά παρτίδες (τρεις κάθε μέρα) εναντίον ισόβαθμων αντιπάλων με Λευκά ή Μαύρα εναλλάξ. Το γράψιμο της παρτίδας σε ειδικό χαρτί (παρτιδόφυλλο) δε θα είναι υποχρεωτικό. Πληροφορίες στην ΕΣΟ τηλ. 9220972 (κ. Χριστόπουλο).



TO ΣΚΑΚΙ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ

Το διεθνές δίκτυο Υπολογιστών "Ίντερνετ" (αρκεί στο εξής να το ονομάζουμε "το Δίκτυο") ξεκίνησε από στρατιωτικούς και πανεπιστημιακούς χώρους για να φτάσει μέσα σε λίγα χρόνια στο σπίτι του καθενός. Το σύνολο των σχετικών με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές πληροφοριών ήταν το πρώτο που αποθηκεύτηκε στο Δίκτυο. Ακόμα και φιλολογικά θέματα ( λ. χ. ολόκληρες εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά και εφημερίδες) αρχίζουν να εμφανίζονται πλέον "on line".

Ανοίγουμε τον υπολογιστή μας και ταυτόχρονα ένα παράθυρο στον κόσμο, όπου ανταλλάσσονται τελευταία νέα και πληροφορίες σχετικές με καθετί επιστητό. Αρκεί να γνωρίζει ο χρήστης σε ποιες "διευθύνσεις " του Δικτύου να ψάξει, όπως αυτές που αναγράφονται πιο κάτω και παραπέμπουν σε πληροφορίες σκακιστικού περιεχομένου.

Γνωστή η σύνδεση του σκακιού με την τεχνητή νοημοσύνη. Σήμερα, που οι υπολογιστές νικούν τους ισχυρότερους εν ζωή σκακιστές, οι εταιρείες υπολογιστών επιδοτούν την έρευνα στην τεχνητή νοημοσύνη αποβλέποντας στη διαφήμισή τους. Αυτό κάνει πολλούς ερευνητές να ασχοληθούν σε βάθος και με το σκάκι. Αποτέλεσμα: τα διεθνή σκακιστικά τεκταινόμενα να "διαδίδονται" αμέσως στο Δίκτυο. Πατριάρχης σκακιστικός δημοσιογράφος του Δικτύου υπήρξε ο Άγγλος Μαρκ Κρόουθερ. Έχουν περάσει δύο έτη αφότου ξεκίνησε να παρουσιάζει , στο τέλος κάθε εβδομάδας, ένα σκακιστικό ηλεκτρονικό περιοδικό με διεθνή νέα, που τα συνέλεγε από τους σκακιστές όλου του κόσμου μέσω του Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου. Πρόσφατα, παραιτήθηκε από τη θέση του σε αγγλικό πανεπιστήμιο για να συνεχίσει επαγγελματικά αυτό το χόμπι. Όσοι είστε συνδεδεμένοι με τον Παγκόσμιο Ιστό (WWW), που είναι σήμερα η πλέον διαδεδομένη υπηρεσία του Δικτύου μετά το Hλεκτρονικό Tαχυδρομείο, μπορείτε να συναντήσετε τον κ. Κρόουθερ στην "σελίδα" του με κωδική διεύθυνση: http://www.tcc.net/twic/twic.html

Οι άνθρωποι των υπολογιστών, σε συνεργασία με τους δημοσιογράφους σκακιστές, έχουν συγκεντρώσει καταγραφές σκακιστικών παρτίδων (είτε με μορφή κειμένου είτε με μορφή κατάλληλη προς επεξεργασία από ειδικά προγράμματα - βάσεις σκακιστικών δεδομένων) μέσα σε ηλεκτρονικά αρχεία όπου μπορεί κανείς να έχει ελεύθερη πρόσβαση. Μερικές από τις δημοφιλέστερες συλλογές θα συναντήσετε στις διευθύνσεις : http://caissa.onenet.net/chess/ και http://www.pitt.edu/~schach/

Το σκάκι, μεταξύ όλων των αθλημάτων, είναι εκείνο που μπορεί να τύχει απευθείας γραφικής αναπαράστασης και έτσι να μπορούμε να παρακολουθήσουμε on line παρτίδες που παίζονται από άλλους σκακιστές -και μάλιστα τους κορυφαίους του κόσμου- στα μεγάλα διεθνή τουρνουά. Μια εταιρεία που έχει ειδικευτεί στην αναμετάδοση μεγάλων διεθνών τουρνουά είναι η ολλανδική Tasc, που μέσα από την προβολή παρόμοιων διοργανώσεων διαφημίζει τα σκακιστικά προϊόντα της (κυρίως: ηλεκτρονικές σκακιέρες με χρήση των οποίων οι κινήσεις των παικτών μεταφέρονται αυτόματα στη μνήμη υπολογιστών και αποθηκεύονται, προβάλλονται σε οθόνη ή μεταδίδονται στο Δίκτυο). Την εταιρεία Tasc θα βρείτε στη διεύθυνση http://www.tasc.nl. Μία άλλη διεύθυνση όπου έχουν καταγραφεί οι παρτίδες του σημαντικότερου εφέτος διεθνούς σκακιστικού γεγονότος, της Σκακιστικής Ολυμπιάδας του Ερεβάν, είναι η ακόλουθη: http://chess96.com/

Πολλοί ερασιτέχνες σκακιστές, που ασχολούνται με το Ίντερνετ, έχουν "καταγράψει" την δική τους σκακιστική εμπειρία και τα σκακιστικά ενδιαφέροντά τους σε "σελίδες" (διευθύνσεις στο WWW) της μνήμης κάποιου μεγάλου υπολογιστή, στον οποίο έχουν πρόσβαση. Αυτή είναι η δύναμη (και, κατ' άλλους, η αδυναμία) του Δικτύου: ο καθένας μπορεί να γράψει κάτι δικό του ή να κατευθύνει στα γραφόμενα κάποιου άλλου, δημιουργώντας μία διασύνδεση (link). Από τις δημοφιλέστερες διεθνώς παρουσιάζεται η σκακιστική σελίδα του συναδέλφου ηλεκτρονικού μηχανικού Μανώλη Στρατάκη στο Πολυτεχνείο της Κρήτης (http://www.knossos.gr/~strataki/chess.html), όπου θα γίνουν και αναφορές στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Σκακιού των Μηχανικών.

Τέλος, το on line παίξιμο παρτίδων με σκακιστές σε όλο τον κόσμο εξυπηρετείται από υπολογιστές του Δικτύου, όπως αυτόν που καλούμε στη διεύθυνση ics.onenet.net, πολλοί των οποίων έχουν ήδη εμπορευματοποιηθεί. Περισσότερα στοιχεία για το on line παίξιμο μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση http://caissa.onenet.net/pub/chess/HTML/ics.html. Βέβαια, όσο η μεταγωγή των δεδομένων στους κόμβους του δικτύου δεν είναι ισοταχής, το παίξιμο παρτίδων σε πραγματικό χρόνο από τυχαίους κόμβους μέσω κοινών τηλεφωνικών γραμμών δεν είναι μια άνετη υπόθεση.

Αντιθέτως, διασκεδαστικό μπορεί να είναι το παίξιμο (λ.χ. μία κίνηση κάθε μέρα) μέσω του Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου, που είναι εξέλιξη του γνωστού μας "σκακιού δι' αλληλογραφίας". Μια παρτίδα που παίχθηκε σε φετινό τουρνουά της Διεθνούς Ομάδας Σκακιού μέσω Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου (IECG) ακολουθεί:

Γιάρι Τορκόγια - Αμπισέ Ναζίρ
1. ε4 δ6 2. δ4 Ιζ6 3. Ιγ3 η6 4. Αε3 γ6 5. Βδ2 β5 6. ζ3 Ιβδ7
7. Ιθ3 Αη7 8. Ιζ2 O-O 9. α4 β4 10. Ιγδ1 α5 11. Αε2 Αα6 12. Α:α6 Π:α6
13. γ3 γ5 14. O-O Ββ6 15. Πγ1 ε6 16. Ιδ3 β:γ3 17. Β:γ3

Ποια καλή κίνηση μπορούν να παίξουν τα Μαύρα;

17 ... Ι:ε4 Τα Λευκά εγκατέλειψαν, διότι θα χάσουν τουλάχιστον δύο πιόνια.

ΔΙΕΘΝΕΣ ΤΟΥΡΝΟΥΑ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ 1924

Το έτος 1924 διεξήχθη στη Νέα Υόρκη ένα από τα μεγαλύτερα και ισχυρότερα σκακιστικά τουρνουά με τη συμμετοχή των διασημότερων σκακιστών της εποχής εκείνης, που δεν έπαψαν να εμπνέουν μέχρι σήμερα τις γενιές σκακιστών που ακολούθησαν.

Στην τελική βαθμολογία, ύστερα από σκληρές μάχες, πρώτευσε ο γερόλυκος (55 χρόνων τότε, πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής) Εμμανουήλ Λάσκερ, υπερισχύοντας του νέου Παγκόσμιου Πρωταθλητή Κουβανού Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα και των Αλιέχιν, Μάρσαλ, Ρέτι, Μάροτσι, Μπογκολιούμποφ, Ταρτακόβερ, Γέιτς, Έντουαρντ Λάσκερ και Γιανόφσκι.

Έκπληξη προκάλεσαν οι νίκες του Ρέτι επί των Καπαμπλάνκα και Αλιέχιν. Ο Ρέτι ήταν σκακιστής που δεν έπαιζε συχνά σκάκι σε αγώνες, αλλά καθόταν μόνος του και κατασκεύαζε σκακιστικές "σπουδές", δηλαδή θέσεις που μπορούν να συναντηθούν σε κάποια παρτίδα και έχουν απρόοπτη εξέλιξη αν παιχτούν οι καλύτερες κινήσεις. Ο Ρέτι είχε καταλάβει ότι, αν προσπαθούσε να αντιμετωπίσει τους φοβερούς σκακιστές-μεγαθήρια της εποχής του χρησιμοποιώντας την "κλασική θεωρία" ανοιγμάτων, που αυτοί την έπαιζαν στα δάχτυλά τους, θα ματαιοπονούσε. Τους αντιμετώπισε λοιπόν με βάση τις μοντέρνες ιδέες των ανοιγμάτων, που πρότειναν τον "έλεγχο του κέντρου εξ αποστάσεως" και, με αυτό τον τρόπο, τους υποχρέωσε να αγωνιστούν σε "ουδέτερο έδαφος" και να σκέφτονται από την αρχή της παρτίδας.

Θα δούμε την παρτίδα του Ρέτι με τον Καπαμπλάνκα. Παίχτηκε το λεγόμενο "άνοιγμα Ρέτι", με παρεμβολή όμως της προώθησης του πιονιού β4 στην τρίτη κίνηση, γεγονός που δίνει στα Λευκά την πιθανότητα να αποκτήσουν αργότερα ένα ισχυρό πιόνι (προωθώντας το και άλλο ένα τετραγωνάκι μπροστά), αλλά ταυτόχρονα εξασθενίζει το σχηματισμό των πιονιών τους. Πιο συνηθισμένη είναι η συμμετρική ανάπτυξη των δυνάμεων των δύο στρατοπέδων.

Ρέτι - Καπαμπλάνκα (Νέα Υόρκη 1924)
1. Ιζ3 Ιζ62. γ4 η63. β4 Αη74. Αβ2 0-05. η3 β6
6. Αη2 Αβ77. 0-0 δ68. δ3 Ιβδ7 9. Ιβδ2 ε5

Παίζοντας αυτή την κίνηση, που εμποδίζει την προώθηση δ4, τα Μαύρα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους τη συνέχεια Ι:ε5 - Α:η2 Ι:δ7 , που δεν μπορούν βέβαια τα Λευκά να την παίξουν αμέσως, αφού έπειτα από 10. Ι:ε5 Α:η2 11. Ι:δ7 11. Α:ζ1 χάνουν τουλάχιστον διαφορά (αν 12... Ι:ζ8 Αθ3 και ο Ιππος εγκλωβίζεται).

10. Βγ2 Πε8 11. Πζδ1 α5 Αν παιζόταν 11... ε4 12. δ:ε4 Ι:ε4 13. Α:η7 Ρ:η7 14. Ιδ4, η πρωτοβουλία θα ερχόταν στα Λευκά. Η κίνηση α5 οδηγεί σε κλειστό παιχνίδι με πιθανότερο αποτέλεσμα την ισοπαλία.

12. α3 θ6 Η κίνηση του Μαύρου είναι δύσκολο να κατανοηθεί και δείχνει ότι ο Καπαμπλάνκα δεν είχε κατάλληλη διάθεση για αγώνα τη μέρα εκείνη. Ποια ήταν άραγε η ιδέα πίσω από την κίνηση θ6; Να μεταφερθεί ο Ιππος από το ζ6 στο ζ8 μέσω του θ7 ή η υποστήριξη της κίνησης η5; Όπως και να έχει , η κίνηση θ6 οδηγεί σε εξασθένιση της θέσης του Μαύρου Βασιλιά.

13. Ιζ1 γ5! Τα Λευκά, με την κίνησή τους, προστάτευσαν το πιόνι ε2 ενισχύοντας την πιθανότητα να ξεκινήσουν το συνδυασμό που αρχίζει με Ι:ε5. Τα Μαύρα δέχτηκαν την πρόκληση και με γ5! έστησαν μία παγίδα. Μετά από 14. β:α5 Π:α5 15. Ι:ε5 Αη2 16. Ιδ7 Αγ6! 17. Ιζ6+ Α:ζ6 18. Α:ζ6 Β:ζ6 19. Βδ2 θ5!, τα Μαύρα, ως αντάλλαγμα του πιονιού που θυσίασαν, έχουν τον Αξιωματικό σε καλή θέση και κυριαρχία στις στήλες α και θ (που πρόκειται να την ανοίξουν). Ο Ρέτι δε δέχεται την πρόκληση και κλείνει τη θέση με ακόμα πιθανότερο αποτέλεσμα την ισοπαλία.

14. β5 Ιζ8 (λάθος ήταν 14 ... δ5 15. γ:δ5 Ι:δ5 16. Ι3δ2! με έλεγχο του τετραγώνου γ4 για τα Λευκά)

15. ε3 Τολμηρό σχέδιο, αφού ετοιμάζει την προώθηση δ4 για να αδυνατίσει το τετράγωνο γ4.

15 ... Βγ7 16. δ4 Αε4 Προκαλεί τη Βασίλισσα να καθορίσει τη θέση της.

17. Βγ3; Λάθος θέση για τη Βασίλισσα, αφού τα Μαύρα μπορούν να ανοίξουν τη διαγώνιο του Αξιωματικού. Αλλά και έπειτα από 17. Βγ1, τα Μαύρα θα αποκτούσαν υπεροχή ύστερα από 17. ... ε:δ4 και 18. ... Ιε6.

17. ... ε:δ4 18. ε:δ4 Ι6δ7(;)

Αβλεψία! Ο Καπαμπλάνκα παρέβλεψε προφανώς το σαχ της Βασίλισσας στην 22η κίνηση, χάρη στο οποίο τα Λευκά στηρίζουν το πιόνι β. Σωστή ήταν η απλή συνέχεια 18 ... Ιε6 19. δ:γ5 δ:γ5 20. Βγ1 .

19. Βδ2! Μετά την κίνηση που παίχτηκε, ο Ρέτι αποκτά απροσδόκητο πλεονέκτημα, αφού θα αλλάξει οπωσδήποτε και τον Αη7, ο οποίος βοηθά στην άμυνα του Μαύρου. Το πλεονέκτημα του Λευκού ίσως είναι ακόμα δυνατόν να εξουδετερωθεί αν τα Μαύρα απαντήσουν: 19 ... Παδ8 20. δ:γ5 δ:γ5 21. Α:η7 Ρ:η7 22. Ββ2+ Ρη8 23. Ιε3. Τα Μαύρα, όμως, ακολούθησαν πιο αδύνατη συνέχεια :

19. ... γ:δ4 20. Α:δ4 Β:γ4 21. Α:η7 Ρ:η7 22. Ββ2+! Ρη8 23. Π:δ6 (όχι κατευθείαν 23. Ι3δ2; Βγ2!)

23. ... Βγ5(χειρότερο είναι 23. ... Βγ7 24. Παδ1 Ιγ5 25. Ιε3) 24. Παδ1 Παα7 25. Ιε3(απειλεί Ιη4) Βθ5

Τα Μαύρα είναι αποφασισμένα να δώσουν τη Βασίλισσα έναντι Πύργου, Ιππου και πιονιού αν παιχτεί η βαριάντα : 26. Π1δ5!; Αδ5 27. η4 Αζ3 28. η:θ6 Αθ5 29. Αγ6.

26. Ιδ4! Α:η2 27. Ρ:η2

Τώρα δεν είναι καλή η συνέχεια:
27 ... Π:ε3 28. ζ:ε3 Β:δ1 29. Ιε6 .
Η καλύτερη για τα Μαύρα συνέχεια, που θα καθυστερούσε την ήττα, φαίνεται να είναι: 27 ... Ιε5 (απειλεί Ιγ4) 28. Βε2 Β:ε2 29. Ι:ε 2

Aν, βέβαια, τα Λευκά προτιμούσαν να φτάσουν σε φινάλε. Άλλως, τα Λευκά έχουν και τη συνέχεια 28. Ββ3 με απειλές 29. Ιδ5 και Π:β6 .

27 ... Βε5(;) 28. Ιγ4 Βγ5 29. Ιγ6 Πγ7 30. Ιε3 Ιε5 31. Π1δ5!

Τα Μαύρα εγκατέλειψαν. Αν 31 .. Ιγ4 32. Π:γ5 Ι:β2 33. Πγ2 Ια4 34. Ιδ5.

ΣΑΧ ΚΑΙ ΤΑΛ

"Σαχ" και "Ταλ" είναι δύο λέξεις που -όντας μικρές και βολικές- τις συναντούν συχνά οι φίλοι των σταυρόλεξων.

"Σαχ" είναι παλιά περσική λέξη που σημαίνει το "βασιλιά" (το Σάχη της Περσίας) και χρησιμοποιείται στο σκάκι για να επιστήσει την προσοχή ότι υπάρχει απειλή πάνω στο Βασιλιά. Πολύ συχνά χρησιμοποιούμε και την ισοδύναμη γαλλική λέξη "Ρουά".

Σαχ ονομάζεται και το μοναδικό ελληνικό σκακιστικό περιοδικό (διευθυντής ο κ. Λουκάς Ζαχείλας, τηλ. 01 - 9962191) που κυκλοφορεί. Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες καθιέρωσης ενός σκακιστικού περιοδικού στη χώρα μας, που πάντα προσέκρουαν στο γεγονός ότι ο κύκλος των σκακιστών είναι μικρός (στους σκακιστικούς συλλόγους, ένα τεύχος διαβάζεται από πολλούς) και στο υψηλό κόστος των εκδόσεων. Όσον αφορά το Σαχ, η προσπάθεια περιορισμού του κόστους έκδοσης μέσω της ηλεκτρονικής τεχνολογίας φαίνεται ότι απέδωσε.

"Ταλ" είναι το όνομα ενός μεγάλου Ρώσου σκακιστή, του νεότερου Παγκόσμιου Πρωταθλητή ως την εποχή του. Αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας, που επιδεινώνονταν λόγω της αγάπης του για τα οινοπνευματώδη. Πέθανε νέος. Αν ζούσε σήμερα, θα ήταν εξήντα ετών.

Ο Μίσα Ταλ, παρά την επισφαλή του υγεία, υπήρξε άφοβος και ακαταπόνητος μαχητής. Καταγόταν από τη Ρίγα, πρωτεύουσα της Λετονίας. Αποκλήθηκε ο "Μάγος της Ρίγα", διότι "μάγευε" τους αντιπάλους του μέσα από περίπλοκες θέσεις και δεν έβρισκαν την σωστή απάντηση στις συχνές θυσίες υλικού που επιχειρούσε ξέροντας πως πιθανόν να μην ήταν σωστές. "Το χρονόμετρο αποτελεί κι αυτό έναν από τους αποφασιστικούς παράγοντες της παρτίδας", συνήθιζε να λέει.

Θα δούμε τρεις παρτίδες του Ταλ.

Μπάρτσα - Ταλ, Ταλίν 1971
1.Ιζ3 η6 2.η3 Αη7 3.Αη2 δ6 4.δ3 ε5 5.ε4 Ιγ6
6.Ιγ3 Ιηε7 7.Αε3 0-0 8.Βδ2 Ιδ4 9.Ιε2 Αθ3 10.Ιζ:δ4 Α:η2
11.Πη1 ε:δ4 12.Ι:δ4 γ5 13.Ιβ5 Αζ3 14.η4 δ5 15.Α:γ5 Πγ8
16.Αα3 δ:ε4 17.δ:ε4 Ββ6 18.Α:ε7 Β:β5 19.Α:ζ8 Β:β2 20.Α:η7 Ρ:η7
21.Πγ1 Πδ8 22.Βε3 Β:γ2 23.Ρζ1 Πδ1+ 0-1

Στη δεύτερη, ο Ταλ κάνει ηθελημένη θυσία διαφοράς στην 8η μόλις κίνηση, αλλά δεν κατορθώνει να αποσυντονίσει τον αντίπαλό του.

Tαλ - Τριφούνοβιτς, Αβάνα 1963

1.ε4 ε5 2.ζ4 δ5 3.ε:δ5 ε4 4.δ3 Ιζ6 5.δ:ε4 Ι:ε4
6.Αε3 Βθ4+ 7.η3 Ι:η3 8.θ:η3 Β:θ1 9.Βε2 Αβ4+ 10.γ3 Αδ6
11.Αη2 Βθ6 12.Αδ4+ Ρδ8 13.Ιζ3 Αη4 14.Βζ2 Πε8+ 15.Ρζ1 Ιδ7
16.Ιβδ2 Βη6 17.Ρη1 ζ6 18.Πγ1 β6 19.β4 α5 20.Ιθ4 Βδ3
21.Ιδζ3 Πε2 22.Βζ1 α:β4 23.Πδ1 Π:η2+ 24.Ρ:η2 Π:α2+ 25.Ρη1 Β:ζ1+
26.Ρ:ζ1 η50-1

Στη τρίτη, με τη θυσία στην 19η κίνηση, πετυχαίνει το σκοπό του. Η παρτίδα αυτή συνοδεύεται από μια μικρή ιστορία, που μπορείτε να τη διαβάσετε στο 5ο τεύχος του Σαχ, που κυκλοφορεί.

Tαλ - Βασιούκοβ, Κίεβο 1964

1.ε4 γ6 2.Ιγ3 δ5 3.δ4 δ:ε4 4.Ι:ε4 Ιδ7 5.Ιζ3 Ιηζ6
6.Ιη3 ε6 7.Αδ3 γ5 8.0-0 γ:δ4 9.Ι:δ4 Αγ5 10.Ιζ3 0-0
11.Βε2 β6 12.Αζ4 Αβ7 13.Παδ1 Ιδ5 14.Αη5 Βγ7 15.Ιθ5 Ρθ8
16.Αε4 ζ6 17.Αθ4 Αδ6 18.γ4 Αα6 19.Ι:η7 Ρ:η7 20.Ιδ4 Ιγ5
21.Βη4+ Ρθ8 22.Ι:ε6 Ι:ε6 23.Β:ε6 Παε8 24.Β:δ5 Α:θ2+ 25.Ρθ1 Βζ4
26.Βθ5 Β:ε4 27.Πζε1 Βη6 28.Β:η6 θ:η6 29.Α:ζ6+ Ρη8 30.Π:ε8 Π:ε8
31.Ρ:θ2 Α:γ4 32.Πδ7 Πε6 33.Αγ3 Α:α2 34.Π:α7 Αγ4 35.Ρη3 Αδ5
36.ζ3 Ρζ8 37.Αδ4 β5 38.Ρζ4 Αγ4 39.Ρη5 Ρε8 40.Πα8+ Ρζ7
41.Πα7+ Ρε8 42.β4 Αδ5 43.Πα3 Ρζ7 44.η4 Πε2 45.Αγ5 Πε5+
46.Ρθ6 Πε6 47.Πδ3 Αγ6 48.Πδ8 Πε8 49.Πδ4 Πε6 50.ζ4 Ρε8
51.Ρη7 Αε4 52.Αβ6 Αζ3 53.Πδ8+ Ρε7 54.Πδ3 Αε2 55.Αδ8+ Ρε8
56.Πδ2 Πε3 57.Αη5 Αδ3 58.ζ51-0