Γυαλιά ή Φακοί Επαφής;

Οφθαλμολογικές και γηριατρικές μελέτες απέδειξαν ότι η γήρανση του οφθαλμού και ειδικότερα του φακού του, που είναι το "εσωτερικό γυαλί" του ανθρώπου, αρχίζει με τη γέννηση του νέου ανθρώπου. Εξελίσσεται προοδευτικά χωρίς να γίνεται αντιληπτή μέχρι την ηλικία των σαράντα ετών περίπου. Εμφανίζεται τότε δυσχέρεια στην όραση για κοντά, η γνωστή πρεσβυωπία. Η τελευταία αναγκάζει και αυτούς που δεν είχαν φορέσει ως τώρα γυαλιά και θέλουν να βλέπουν όπως και πριν να φορέσουν.

Εάν προσθέσουμε στο "*****" και αναπόφευκτο αυτό γεγονός και τη μεγάλη συχνότητα διαθλαστικών ανωμαλιών (μυωπία ή υπερμετρωπία) που παρατηρείται στο γενικό πληθυσμό, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι διορθωτικοί φακοί είναι αναγκαίοι στο σύνολο σχεδόν των ανθρώπων. Είναι δηλαδή είδος πρώτης ανάγκης και έτσι δικαιολογείται η μεγάλη ενασχόληση των ειδικών με το πρόβλημα αυτό και οι μεγάλες τεχνολογικές εξελίξεις που έχουν προκύψει για την επίλυσή του.

Σήμερα, όταν λέμε "διορθωτικοί φακοί", δεν εννοούμε μόνο τα κλασικά γυαλιά αλλά και τους φακούς επαφής. Για τους τελευταίους μπορεί να μην έχουμε όλοι την εμπειρία της εφαρμογής τους, αλλά σίγουρα οι περισσότεροι ξέρουμε περί τίνος πρόκειται.

Με την προσθήκη μάλιστα των μαλακών φακών επαφής, που διαδέχτηκαν τους προγενέστερους ημίσκληρους,η όραση έγινα πιο "φυσική". Οι φακοί επαφής μπορούν να φορεθούν πολλές ώρες, ακόμα -ορισμένοι τύποι- και για μέρες χωρίς να χρειαστεί να βγουν κατά τη διάρκεια του ύπνου, του μπάνιου (εκτός αν πρόκειται για θαλασσινό) ή άλλης δραστηριότητας. Το πρόβλημα της διαθλαστικής ανωμαλίας περνάει "αισθητικά" απαρατήρητο και αποφεύγουμε τους χαρακτηρισμούς του τύπου "γυαλάκιας" ή "διοπτροφόρος" ή "παιδιού με τα γυαλιά". Τέτοιοι χαρακτηρισμοί δημιούργησαν και δημιουργούν ακόμα και σήμερα -ιδιαίτερα στα παιδιά- μεγάλα και δυσεπίλυτα συμπλέγματα.

Το σημαντικότερο ίσως πλεονέκτημα είναι το ότι προσφέρουν οι φακοί επαφής καλύτερο αλλά και "φυσικότερο" οπτικό πεδίο. Τα κλασικά γυαλιά και ιδιαίτερα αυτά που έχουν μεγάλου βαθμού διόρθωση παραμορφώνουν τις εικόνες. Η όραση με αυτά είναι καλή μόνο για όραση αντικειμένων που είναι ευθεία εμπρός. Για αντικείμενα που βρίσκονται στη μέση περιφέρεια του οπτικού πεδίου είναι λιγότερο καλή, ενώ για την άκρα περιφέρεια δε γίνεται λόγος. Όλα αυτά τα παραπάνω βέβαια δεν ισχύουν στους φακούς επαφής.

Επιπλέον για κάποιες διαθλαστικές ιδιαιτερότητες όπως ο αστιγματισμός και η πρεσβυωπία, που αντιμετωπίζονταν για πολλά χρόνια μόνο με γυαλιά, σήμερα χρησιμοποιούνται και φακοί επαφής. Οι "*******" φακοί επαφής διορθώνουν τον αστιγματισμό και οι διπλοεστιακοί ή πολυεστιακοί φακοί επαφής την πρεσβυωπία. Ένα ακόμα σημείο που αναφερόταν για πολλά χρόνια ως μειονέκτημα των φακών επαφής είναι το κόστος αγοράς. Σήμερα η απόκτηση των περισσότερων τύπων φακών και η συντήρησή τους κοστίζει περίπου το ίδιο ή και λιγότερο αρκετές φορές από τα αντίστοιχα γυαλιά.

Σε όλες τις παραπάνω συγκρινόμενες περιπτώσεις υπήρχε η δυνατότητα επιλογής μεταξύ γυαλιών και φακών επαφής. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που πρέπει να υποδειχτεί μία μόνο επιλογή. Για τους φακούς επαφής τέτοιες είναι κάποιες παθήσεις με κυριότερες τον "******", τον ανώμαλο αστιγματισμό, την έλλειψη του φυσικού φακού στο ένα μάτι. Θα μπορούσαν να προστεθούν κάποιοι αυστηρά επαγγελματικοί λόγοι που κάνουν απαγορευτική τη χρήση γυαλιών σε επαγγέλματα όπως είναι του ναυτικού, του πιλότου, του ηθοποιού. Επίσης και όταν λόγοι εμφάνισης απαιτούν μαζί με τη διόρθωση και αλλαγή του χρώματος των ματιών. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση εγχρώμων φακών επαφής. Αυτοί αποτελούν μια καινούρια δυνατότητα των φακών επαφής που τελευταία γνωρίζουν μεγάλη διάδοση, ιδίως στο γυναικείο φύλο.

Τα διορθωτικά γυαλιά γίνονται υποχρεωτική επιλογή σε περιπτώσεις παθήσεων του οφθαλμού όπως κερατοπάθειες ή χρόνιες επιπεφυκίτιδες. Επίσης σε παθήσεις ή αδυναμία των άνω άκρων, όπως συμβαίνει σε νευρολογικές παθήσεις ή σε προχωρημένη ηλικία. Εδώ θα πρέπει να αποκλείσουμε τη μικρή ηλικία, άτομα πολύ αμελή ή με ψυχιατρικά προβλήματα, όταν δεν υπάρχουν πλησίον τους άτομα που θα τους βοηθήσουν να εφαρμόζουν και να συντηρούν τους φακούς επαφής τους.

Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: γυαλιά ή φακοί επαφής;

Εφόσον δεν υπάρχει ισχυρή αντένδειξη για τον έναν ή τον άλλο τρόπο διόρθωσης, η απόφαση βαρύνει τον ενδιαφερόμενο.

Πολλοί άνθρωποι όμως σήμερα χρησιμοποιούν ταυτόχρονα και τα δυο μέσα. Γιατί είναι δύσκολο, για παράδειγμα, για έναν που προτιμάει τους φακούς επαφής και θέλει να κάνει μπάνιο στη θάλασσα να κουβαλάει το σετ συντήρησης των φακών επαφής του για να τους βγάζει πριν κάνει μπάνιο και να τους βάζει μετά.

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη ότι ζούμε σε εποχή όπου επιδιώκεται η καλύτερη δυνατή επίλυση των προβλημάτων που αφορούν την υγεία και την αισθητική, καθώς και το γεγονός ότι η απόκτηση ενός ζεύγους γυαλιών ή φακών επαφής καλύπτεται και από το μέσο εισόδημα, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι η προτροπή για χρήση και των δυο μέσων είναι σήμερα περισσότερο λύση ανάγκης και λιγότερο πολυτέλειας.