ΚυβερνοΓράφοι: Τεύχος 4 Σελίδα 5 Από τον Κορόνη Επαμεινώνδα.
WEB SITE STORY
Οταν το περιοδικό Wired μιλά για τον θάνατο του γνωστού μας WWW και την στιγμή που πολλοί εμπορικοί servers κλείνουν, οι επιχειρηματίες φαίνεται να αντιλαμβάνονται ότι η παραδοσιακή διαδικασία marketing δεν χωρά στον Ιστό.

Ετυχε πριν από έναν χρόνο να αλληλογραφώ ηλεκτρονικά με έναν από τους ανθρώπους που έστησαν την σελίδα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1996. Τότε μου εξηγούσε την ελπίδα του , μέσα από την παρουσία στο WEB να προωθηθούν τα εισιτήρια αλλά και να έρθουν σε επαφή οι χρήστες του δικτύου με την μεγάλη αυτή αθλητική διοργάνωση. Μόλις χθες έλαβα , μετά από πολύ καιρό, ένα δικό του γράμμα που έμοιαζε περισσότερο με απολογία και το οποίο άρχιζε με τέσσερις λέξεις : "It should have worked".Παράλληλα κεντρικό άρθρο του Wired, του πλέον κυβερνολατρικού περιοδικού, αναφέρθηκε πρόσφατα στην κατάπτωση του Web τόσο σαν ιδέα αλλά και σαν πρακτική για όσους μέχρι σήμερα έτρεφαν ελπίδες αξιοποίησής του.

Το WWW δεν απέτυχε, απλά υπερεκτιμήθηκε από τις εταιρείες και τα πανεπιστήμια. Πριν από λίγο καιρό όλοι μίλησαν για μια νέα κοινωνική πραγματικότητα η οποία θα γεννιόταν και θα διαπερνούσε τον κυβερνοχώρο αποκλειστικά. Πολλοί έπλασαν όνειρα και ουτοπίες για τους κλασσικούς επικοινωνιακούς τομείς, όπως η διαφήμιση και η προώθηση ιδεολογιών αλλά και το marketing -με την γενικότερη έννοια του όρου π.χ. marketing κάνω και όταν προωθώ τον ευατό μου στην αγορά εργασίας. Οι πολυεθνικές πίστεψαν ότι ο αντικαταστάτης της μονόδρομης και αρκετά ταλαιπωρημένης από τους διανοούμενους τηλεόρασης είχε βρεθεί και πολλές θεώρησαν την εντυπωσιακή εισαγωγή στον Ιστό ως πρόκριμα ενός ψυχολογικού αβαντάζ απέναντι στις τεχνολογικές εξελίξεις. Για τους πιο σκληρούς οικονομολόγους -κυρίως της ιαπωνικής σχολής- η καθιέρωση μιας πολυέξοδης εμφάνισης στο WWW περιείχε μεγάλη δόση ρομαντικής τρέλας, αφού μια τέτοια κίνηση αντιμετωπιζόταν από αυτούς σαν κόστος χωρίς απόδοση. Οι περισσότερο ουτοπιστές, βαθιά επηρεασμένοι από τις νέες αντιλήψεις (π.χ. Πωλ Κένεντυ) θέλησαν να πείσουν τις διοικήσεις προς μια πιο ανοιχτή στην τεχνολογία συμπεριφορά. Και τις έπεισαν.

Ομως όταν προσπαθείς να εφαρμόσεις νέα τεχνολογικά συστήματα ανακυκλώνοντας παράλληλα τις παλιές αντιλήψεις, δύσκολα θα φτάσεις στον στόχο σου. Οι εταιρείες προσπαθώντας να προσεγγίσουν τον καταναλωτή δαπάνησαν μεγάλα ποσά στο "στήσιμο" web σελίδων για να ανακαλύψουν λίγο αργότερα ότι οι καταναλωτικές τάσεις -πόσο μάλλον οι πωλήσεις- δεν παρουσίασαν αλλαγές. Σύντομα σκόνταψαν πάνω σε μια σωρεία προβλημάτων. Αρχικά αναφέρουμε τις πιο τεχνικές και ιδιαίτερα σημαντικές ελλείψεις των υπεύθυνων των Web server απέναντι στις διοικήσεις, ελλείψεις που οδήγησαν στην δημιουργία μιας αμφιβολίας που μετατράπηκε σε δυσπιστία.. Οι μετρήσεις πελατών μιας σελίδας στάθηκε αδύνατον να πραγματοποιηθούν με τα υπάρχοντα μέσα ενώ ακόμα δυσκολότερη έως αδύνατη έγινε η μέτρηση του χρόνου που ξόδευαν οι επισκέπτες των σελίδων για να διαβάσουν τα περιεχόμενα και για να δουν τις εικόνες. Ετσι οι περισσότεροι ειδικοί επικοινωνιολόγοι αρκέστηκαν για πάνω από πέντε μήνες σε γενικόλογες θέσεις και αοριστολογίες. Λίγο αργότερα όπως αναφέρει τόσο το Wired όσο και ο αμερικάνικος πολιτικός τύπος, οι επιχειρηματίες-πιστοί του Web που δεν αρνήθηκαν τρις το Ιντερνετ κλήθηκαν να εγκαταλείψουν τα γραφεία τους προτού καν λαλήσουν οι οικoνομικοί διευθυντές.

Παράλληλα νέες εξελίξεις επέτειναν το κακό :το να εισάγεις πληροφορίες στο WWW έγινε πιο εύκολο. Αυξήθηκαν έτσι δραματικά οι χρήστες του Ιντερνετ αλλά πολλαπλασιάστηκαν και οι σελίδες του Ιστού καθιστώντας τις πολυδάπανες παρουσίες των επιχειρήσεων λιγότερο μοναδικές. Οι χρήστες επισκέπτονται τις σελίδες των φίλων τους, τις σελίδες του πανεπιστήμιου ή του Ιnternet provider ή αναζητούν πλέον συγκεκριμένες πληροφορίες. Μάλιστα η έννοια surfing in internet οδήγησε τους ειδικούς διαφημιστές σε νευρικές κρίσεις αφού η τυχαία συμπεριφορά των χρηστών δεν επιτρέπει τον προσδιορισμό ενός target group.Εν ολίγοις η εξερευνητική διάθεση των χρηστών μειώθηκε, η πρακτική προς μια περισσότερη ωφελιμιστική διαδικασία surfing αλλά και το τέλος του ενθουσιασμού υπονόμευσε τις αισιόδοξες εισαγωγές των πολυεθνικών. Αναρωτηθείτε πόσες φορές καταλήξατε σε servers πολυεθνικών εταιρειών τον τελευταίο καιρό.

Στα παραπάνω προσθέστε και την γενικότερη ρευστότητα στην αμερικάνικη οικονομία η οποία δεν έδειχνε να σηκώνει διαρθρωτικές αλλαγές στον κρίσιμο τομέα του marketing και έχετε μια πλήρη εικόνα. Επίσης , θα σας φανεί περίεργο, αλλά τα επιχειρησιακά πλάνα έγιναν σκόνη σε μεγάλο βαθμό από τα πανεπιστημιακά ιδρύματα τα οποία κατέκλυσαν σε χρόνο ρεκόρ το Web.Οι στατιστικές έδειξαν φανερή υπεροχή των .edu στο Internet (δείτε τους πίνακες) ενώ οι νέοι δεν έδειξαν να αποδέχονται το Web σαν ένα νέο τόπο καταναλωτικής ενημέρωσης.

Και μένει σαν επίλογο να εκτιμήσουμε ποιες οι επιπτώσεις από την απογοήτευση των μεγάλων επιχειρήσεων σε θέματα Web και ηλεκτρονικής επικοινωνίας γενικότερα. Ο Kurt Gerdhald , γνωστός marketeer από τον Καναδά θεωρεί την αποψηφιοποίηση των επιχειρησιακών μηνυμάτων ως προοίμιο μιας γενικής αποχώρησης από ένα φιλικό περιβάλλον που όμως έδωσε ό,τι είχε να δώσει. Την άποψή του υποστηρίζουν και άλλοι, οι οποίοι μέσα από τους επιχειρηματικούς servers έβρισκαν πληροφορίες, επιστημονικά δεδομένα και μια επαφή με ειδικούς και αναλυτές. Και ακόμα και οι αισιόδοξοι δεν διστάζουν να μιλήσουν για ένα τέλος που θα πρέπει να βρει την νέα αρχή κάπου ανάμεσα στις υπολογιστικές καινοτομίες και την πρακτική του οικονομικού αξιώματος. Οι πλέον οπτιμιστές και ουτοπικοί αναλυτές απλά βλέπουν τον ερχομό ενός τρισδιάστατου Web (κάτι σαν το Alpha World) και περιμένουν τις νέες εξελίξεις. Θα τολμήσουν όμως οι γραφειοκράτες οικoνομολόγοι ή το Ιντερνετ θα παραμείνει σαν πηγή ρομαντικής αναρχίας, κάτι σαν το επερχόμενο μέλλον που δεν γίνεται παρόν;; (μεταξύ μας, καλύτερα έτσι).