Η στήλη του Σκακιού

Η Καταγωγή του Σκακιού

Η ιστορία του σκακιού αρχίζει στην Ινδία, την κοιτίδα των λαών. Παρόμοια παιχνίδια είχαν εφευρεθεί και στην Αρχαία Ελλάδα (κατά τον Πλάτωνα, ο πολυμήχανος Παλαμήδης "εφηύρε πεσσούς κύβους τε" για να παίζουν οι Έλληνες πολιορκητές της Τροίας την ώρα της ξεκούρασης από τη μάχη) αλλά καμία πηγή δε μιλά για διάφορα είδη πεσσών με ποικιλία γεωμετρικών κινήσεων , όπως συμβαίνει στο σκάκι. Ο πρόδρομος του σκακιού στην Ινδία, το "Τσατουράνγκα" , που σημαίνει "Τετραμερές", ήταν μικρογραφία πολέμου με τέσσερα είδη πεσσών υπό τις διαταγές του βασιλιά : ίππους, ελέφαντες, άρματα και πεζούς. Ένας σοφός το εφηύρε και το χάρισε στον βασιλιά ώστε αυτός να ασχοληθεί στην πραγματική ζωή του με την ειρήνη.
Από τον κοινό τους πρόγονο έχουν βγει τρία ήδη σκακιού : το Κινέζικο ή τσιάγκι, που είναι απλούστερο από το γνωστό μας, το γιαπωνέζικο ή σόγκι που είναι πιό σύνθετο από το γνωστό μας, και το Περσικό, το οποίο ήλθε στη Δύση από δύο δρόμους : τους Περσικούς πολέμους του Βυζαντίου και τις Αραβικές κατακτήσεις της Ιβηρικής.
Η περσική παραλλαγή μοιάζει πολύ στη μορφή σκακιού που παίζεται σήμερα.
Με το σκάκι μπορούν να αποκτηθούν ή να ενισχυθούν αξιόλογες πνευματικές ιδιότητες, χρήσιμες στη ζωή, οι οποίες ποτέ δε θα μας εγκαταλείψουν. Δεν είναι μόνο ένα μέσον ψυχαγωγίας για να περνά κανείς ευχάριστα την ώρα του. Παιχνίδι των βασιλέων και των αρχόντων στην αρχή, έγινε με τα χρόνια ο βασιλιάς των παιχνιδιών. Είναι το μόνο σύνθετο παιχνίδι, που μπορεί και παίρνει τον χαρακτήρα επιστήμης, με αξιωματική θεμελίωσή του στο επίπεδο αναφοράς (τη σκακιέρα) , όπου πέρα από την αρχική θέση των κομματιών, την κινησιακή τους δυνατότητα και τήν τελική θέση (Ματ), όλες οι ενδιάμεσες κινήσεις έχουν σχέση αιτίου και αιτιατού.

Εις Μνήμην ΜΙΧΑΗΛ ΜΠΟΤΒΙΝΙΚ

Τη χρονιά που διανύουμε, η παγκόσμια οικογένεια του σκακιού, του κατ' εξοχήν αυτού πνευματικού αθλήματος, έχασε ένα από τα επίλεκτα μέλη της. Ο Ρώσος Μιχαήλ Μποτβίνικ, Ηλεκτρολόγος MΜηχανικός με βραβείο Λένιν για τα Υδροηλεκτρικά έργα, ένας από τους πρώτους που είδαν το Σκάκι με την αυστηρά λογική μέθοδο, ιδρυτής της Ρωσικής σκακιστικής σχολής, από τους πρωτοπόρους του προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών για το παίξιμο του Σκακιού, απεβίωσε τον περασμένο Mάιο σε ηλικία 84 χρόνων.
Ίσως πρόκειται για τον πλέον γνωστό ανάμεσα σε μιά χορεία διεθνώς διακεκριμένων Σκακιστών - Μηχανικών, όπου μερίδιο έχει και η χώρα μας.
Ακολουθεί μία παρτίδα του Μποτβίνικ, με τα λευκά, εναντίον του μονίμου αντιπάλου του εκείνης της εποχής Πολ Κέρες από το τουρνουά Χάγης - Μόσχας, όπου πρώτευσε και πήρε γιά πρώτη φορά τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή.

Μποτβίνικ - Κέρες (1948)

(Ονομασία ανοίγματος : Νιμτσοϊνδική άμυνα)
1. δ4 Ιζ6 2. γ4 ε6 3. Ιγ3 Αβ4 4. ε3 0-0 5. α3 Ι:γ3 +
6. β:γ3 Πε8 7. Ιε2 ε5 8. Ιη3 δ6 9. Αε2 Ιβδ7 10.0-0 γ5
11. ζ3 γ:δ4 12. γ:δ4 Ιβ6 13. Αβ2 ε:δ4 14.ε4 Αε6 15. Πγ1 Πε7
16. B:δ4 Βγ7 17. γ5 δ:γ5 18. Π:γ5 Βζ4 19. Αγ1 Ββ8 20. Πη5 Iβδ7
21. Π:η7+! Ρ:η7 22. Ιθ5+ Ρη6 23. Βε3 .
Τα μαύρα εγκατέλειψαν λόγω των απειλών Βη5 ή Βθ6 ματ.


Διεθνές Τουρνουά Σκάκι Στην Κρήτη


Τα τελευταία χρόνια είχαμε άνθηση στη διοργάνωση διεθνών σκακιστικών τουρνουά στη χώρα μας, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες στις τουριστικές περιοχές.
Πρόσφατα τέλειωσε η σειρά των διεθνών τουρνουά "ΚΡΗΤΗ 95", που συνολικά διάρκεσε από τα μέσα Οκτωβρίου ως τα μέσα Νοεμβρίου. Για πρώτη φορά έγιναν τρία μεγάλα συνεχόμενα τουρνουά, 9 γύρων το καθένα, σε τρεις μεγάλες πόλεις της Κρήτης (Άγιος Νικόλαος 19 - 27 Οκτωβρίου, Ηράκλειο 28 Οκτωβρίου - 5 Νοεμβρίου, Ρέθυμνο 8 - 16 Νοεμβρίου). Περίπου 100 άτομα από 20 χώρες συμμετείχαν σε κάθε τουρνουά και τα συνολικά έπαθλα έφθασαν τα 6.000.000 δραχμές. Η ΓΓΑ, ο ΕΟΤ, οι νομαρχίες, οι δήμοι και οι ενώσεις ξενοδόχων της περιοχής, οι τοπικοί σύλλογοι και η Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία συνέδραμαν στην επιτυχία των εκδηλώσεων αυτών. Έλαβαν μέρος οι τρεις Έλληνες γκραντμέτρ του σκακιού: Κοτρωνιάς, Σκέμπρης και Γρίβας, ο παγκόσμιος πρωταθλητής νέων Μιλαντίνοβιτς καθώς και ξένοι ισχυροί σκακιστές όπως : Mάιλς, Ρότζερς, Νενάσεβ, Κούσμιν, Αταλίκ και Γκόλοντ.
Στο τουρνουά του Αγίου Νικολάου ο νεαρός Ανδρέας Τζερμιαδιανός άγγιξε την επίδοση που θα του έδινε πόντους να αποκτήσει σε μελλοντική διοργάνωση τον διεθνή τίτλο του γκραντμετρ. Ας δούμε μία νίκη του με τα λευκά επί του Γιουγκοσλάβου Πάβλοβιτς :

( Ονομασία ανοίγματος : Σικελική άμυνα )
1. ε4 ε5 2. Iζ3 Iγ6 3. Aγ4 Iζ6 4. δ4 ε:δ4 5. ε5 δ5
6. Aβ5 Iε4 7. I:δ4 Aγ5 8. Aε3 Aδ7 9. A:γ6 β:γ6 10. Iδ2 Iη5
11. γ3 Aβ6 12. ζ4 Iε6 13. O-O η6 14. Pθ1 O-O 15. Bε1 Iη7
16. β4 ζ6 17. I2ζ3 Bε7 18. Iβ3 Aη4 19. Iζδ4 Bδ7 20. α4 ζ:ε5
21. ζ:ε5 Π:ζ1+ 22. B:ζ1 Πζ8 23. Bε1 Aζ5 24. Πα2 Aε4 25. Pη1 Iζ5
26. Πζ2 I:ε3 27. Π:ζ8+ P:ζ8 28. B:ε3 Bη4 29. Bζ2+ Pη8 30. θ3 Bδ1+
31. Pθ2

Στη συνέχεια, τα μαύρα πήραν με την ντάμα το άλογο στο β3. Βλέπετε πώς απάντησαν τα λευκά και κέρδισαν ;
31 ... B:β3 32. ε6 Aζ5 33. ε7 .
Tα μαύρα εγκατέλειψαν διότι, όταν ο μαύρος βασιλιάς πάρει το πιόνι μόλις αυτό προαχθεί στο ε8, η λευκή βασίλισσα κάνει σαχ στο ε2, ξεκαρφώνεται ο Ιδ4 και χάνεται η ντάμα, που είναι στο β3 !


Συνεργασία ΤΕΕ & Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας (ΕΣΟ)


Τον Πρόεδρο του ΤΕΕ Κώστα Λιάσκα επισκέφθηκαν οι εκπρόσωποι του Δ.Σ. της ΕΣΟ συν. Β. Οικονομόπουλος και Π. Νικολόπουλος και συζήτησαν τις δυνατότητες συνεργασίας για από κοινού διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων με θέμα : " ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ και ΣΚΑΚΙ ".
Μεταξύ άλλων συζητήθηκε η διοργάνωση σκακιστικών αγώνων για μέλη του ΤΕΕ και παιδιά Μηχανικών, η διοργάνωση ενημερωτικών και επιμορφωτικών εκδηλώσεων σχετικά με το Σκάκι (ένα πνευματικό άθλημα που συγκινεί πολλούς Μηχανικούς και θετικούς επιστήμονες σε όλον τον κόσμο), η συγκρότηση μόνιμης δομής (όμιλος, εντευκτήριο) προς ενασχόληση των Μηχανικών με το άθλημα και η καθιέρωση μόνιμης στήλης στο Ενημερωτικό Δελτίο του ΤΕΕ από το τεύχος της 20ης Νοεμβρίου.
Σε πρώτη φάση, με την οργανωτική φροντίδα της ΕΣΟ, προκηρύσσεται το "1ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Σκάκι για Μηχανικούς" με χώρο διεξαγωγής την αίθουσα της ΕΣΟ στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας και ημερομηνίες τις 26, 27 και 28 Ιανουαρίου 1996.
Δηλώσεις συμμετοχής θα γίνονται δεκτές από την Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία (υπόψη κυρίων Π. Σκλαβούνου και Ρ. Χριστόπουλου , τηλ. 9220972), η οποία θα ανακοινώσει και τις λεπτομέρειες.

Παναγιώτης Σκλαβούνος (psklav@hol.gr)