Με Λένε Κανένας

Το Internet δεν είναι και δεν έχει σχέση με την κλασική mailbox, όπου κανείς δε γνωρίζει προσωπικά στοιχεία σου. Την ώρα που πατάς πόδι στον Internet, ο υπολογιστής σου γίνεται μια προεξοχή του ίδιου. Και σαν μέλος αυτού, δίνεται η δυνατότητα στον καθένα, που χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες αυτές, να έχει πρόσβαση σ΄ αυτή την <<προέκταση>>.

Εννοούμε, αυτή την στιγμή, την πρόσβαση στον ίδιο τον υπολογιστή μας, στα ίδια τα δικά μας αρχεία, στον δικό μας σκληρό δίσκο, που περιέχει πληροφορίες, που κάποιες στιγμές προσπαθούμε - παραδόξως - να κρύψουμε και από τους στενούς φίλους. Σίγουρα δεν είναι μια τόσο εύκολη υπόθεση να εισβάλλει ο καθένας στον υπολογιστή μας, αλλά στην πραγματικότητα το παραμύθι του hacker δεν ισχύει πια, δηλαδή δε χρειάζομαι να είμαι <<ειδικός>> για να πραγματοποιήσω κάτι τέτοιο. Το συμπέρασμα από τα προαναφερόμενα είναι ότι χρειάζεται κανείς να γνωρίζει ορισμένα πράγματα, για να αποφύγει μελλοντικές <<τραγωδίες>>.

Και αν πάλι κανείς ψάξει για τη μοναδική λύση αυτού του προβλήματος, η απάντηση είναι ότι αυτή υπάρχει, που όμως είναι συγχρόνως και ριζοσπαστική. Απλούστατα βρίσκεται στη μη συμμετοχή μας στο Internet, ή εφοδιασμένοι με φορητό notebook, accoustic coppler (modem της παλαιάς γενεάς) και ένα test-account ενός online- provider (π.χ. Compuserve)να αναζητήσουμε τον κοντινότερο τηλεφωνικό θάλαμο του ΟΤΕ. Οι υπόλοιποι θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας μερικές αλήθειες, ώστε να αποφύγουμε δυσάρεστες εκπλήξεις.

Οι έννοιες ανωνυμία και ασφάλεια δεδομένων (data security) χρησιμοποιούνται τον τελευταίο καιρό πολύ συχνά στον κόσμο των υπολογιστών, το τι όμως γίνεται για παράδειγμα στην πραγματικότητα την ώρα της περιήγησης (surfing) του Internet, λίγοι δυστυχώς γνωρίζουν.

Ποιες διεργασίες πραγματοποιούνται από την ώρα που συνδέουμε τον υπολογιστή μας με το διαδύκτιο; Oποια πρόσβαση κι αν έχουμε, ας είναι μέσο Compuserve, IBM Global Network, ForthNet, Hellas OnLine ή οποιαδήποτε άλλη: κατά τη σύνδεση απεξεργάζονται πάντα οι ίδιες εντολές- διαδικασίες. Το πρώτο βήμα για τη σύνδεσή μας οδηγεί στον αντίστοιχο μηχανισμό διασύνδεσης του λειτουργικού συστήματός μας, ο οποίος υποστηρίζει το πρωτόκολλο TCP/IP (Transmission Control Protocoll/Internet Protocoll), το οποίο και χρησιμοποιείται στο Internet.

Καταρχήν χρειαζόμαστε ένα Username και το αντίστοιχο password. Αφού καλέσουμε την υπηρεσία παροχής Internet Services με το modem, γίνεται έλεγχος της ύπαρξης των παραπάνω στοιχείων που δώσαμε, δηλαδή username και password. Είναι και τα δύο σωστά, έχουμε ήδη μπεί επιτυχής στο Internet. Αυτή την στιγμή ξεκινά η συλλογή πληροφοριών που αφορούν εμάς τους ίδιους. Ο provider πρωτοκολλεί τις διασυνδέσεις μας, ενώ την ίδια στιγμή ο ΟΤΕ την τηλεφωνική κλίση. Ο τελευταίος, όταν η κλίση γίνει με τις νέες ψηφιακές γραμμές, γνωρίζει και επιπρόσθετες πληροφορίες, που δε θα γνώριζε αν η γραμμή ήταν αναλογική.

Eπειτα ο provider <<κολλάει>> στον υπολογιστή μας ένα νούμερο, που ονομάζεται διεύθυνση IP (Internet Protocoll), και συνήθως έχει π.χ. τη μορφή 194.35.152.96. Παρακάτω θα αναφερθούμε εκτενέστερα στους αριθμούς αυτούς.

Οταν τώρα επισκεπτόμαστε μια απλή σελίδα του web, όπως ακριβώς αυτήν που βρίσκεστε τώρα, ο παραλήπτης ¹⁾ αποκτά διάφορες πληροφορίες γύρω από το σύστημα που χρησιμοποιούμε. Με την επίσκεψή μας αυτή γνωρίζει ποιο πρόγραμμα περιήγησης (ή αλλιώς και φυλλομετρητή, web-browser) τρέχουμε. Κάθε φυλλομετρητής πριν κατεβάσει τη σελίδα που θέλουμε να διαβάσουμε, στέλνει στον Server ένα κωδικό, όπως για παράδειγμα τους εξής:

Mozilla 3.01Gold (Win95; I)

ή
Mozilla 2.02 (OS/2; I).

pppkar3.olymp34.rwth-dotcomdotcom.gr ?

Επίσης ο browser παραχωρεί και άλλες πληροφορίες: τη δική μας διεύθυνση IP, και τον κωδικό αναγνώρισης του Internet Provider που χρησιμοποιούμε την στιγμή αυτή.

Παράδειγμα: hermes.olymp.rwth-aachen.de ή pppkar3.compulink.gr. Στο πρώτο παράδειγμα ο χρήστης έχει κάνει πρόσβαση μέσω του πανεπιστημίου Aachen (TH=Technische Hochschule), ενώ στο δεύτερο μέσω του δικτύου της Compulink. Και τελικά θα μπορούσε να αναγνωριστεί και η email διεύθυνσή μας (από τον web-server πάντα), αν την αναφέρουμε στο setup του φυλλομετρητή μας.

Οι πιο πρόσφατοι από αυτούς υποστηρίζουν την τεχνολογία των <<μπισκότων>> ή αλλιώς των cookies. Η διεργασία είναι απλή: σε ειδικό αρχείο, που τοποθετείται συνήθως στο ίδιο directory, όπου βρίσκεται εγκατεστημένος ο περιηγητής, αποθηκεύονται λιγοστές πρωτόγνωρες πληροφορίες, που επιτρέπουν στον web-server να μας αναγνωρίσουν, όταν αργότερα (π.χ. την άλλη εβδομάδα) ξαναφορτώσουμε κάποιες σελίδες από τον ίδιο αυτόν server.

Οι λόγοι ύπαρξης των <<ηλεκτρονικών γκοφρετών>> αυτών είναι σπουδαίοι: την επόμενη φορά που θα κάνω πρόσβαση στον λεγόμενο (ίδιο πάντα) server, αυτός θα μπορεί να μου αναδείξει κατευθείαν τη σελίδα που θα με ενδιαφέρει (κατά πάσα πιθανότητα), διότι θα έχει ένα είδος στατιστικής των σελίδων που επισκέπτομαι. Για λόγους πληρότητας (αποτελεί δικό του ξεχωριστό κεφάλαιο) θα αναφέρουμε την ύπαρξη της γλώσσας Java με την οποία έχουν γραφτεί μέχρι στιγμή τα χιλιάδες applets, που τρέχουμε καθημερινά με τους φυλλομετρητές μας. Και εδώ υπάρχει ο κίνδυνος ένα τέτοιο πρόγραμμα να κάνει πρόσβαση στα προσωπικά μας αρχεία, χωρίς εμείς να το θέλουμε και να έχουμε ενημερωθεί.

Τα παραπάνω κανονικά δεν αποτελούν καμία παρανομία, αλλά είναι η καθημερινή πραγματικότητα. Έτσι, όταν εγώ διαβάζω τις σελίδες του White House, βασικά είναι δυνατόν ο παραλήπτης, ο webmaster δηλαδή, μέσω των παραπάνω στοιχείων (και ρωτώντας τον internet provider μου) να μάθει τα προσωπικά μου στοιχεία (και να με επισκεφτεί για καφέ στο σπίτι). Και είναι αλήθεια δυνατόν αυτό, γιατί ο Internet Provider γνωρίζει ακριβώς ποιος οποιαδήποτε στιγμή, χρησιμοποιούσε ποια IP-Διεύθυνση κτλ. Όμως, νομικά απαγορεύεται να παραδώσει αυτήν την πληροφορία, δηλαδή, ποιος ήταν εκείνος που τις δύο η ώρα χρησιμοποιούσε το IP νούμερο 194.35.152.96 2) και άφησε ένα παράξενο μήνυμα στο Guestbook του server (υποθετική ερώτηση ενός Webmaster);

Η διεύθυνση IP είναι ένας 32 Bit αριθμός, με πεδίο τιμών από μηδέν έως 4294967295. Για να γίνουν αυτοί οι αριθμοί ευμεταχείριστοι, αποφασίστηκε να χωριστεί η IP-Διεύθυνση σε τέσσερα τμήματα, που το καθένα παριστάνει έναν 8 Bit αριθμό (δηλαδή έναν αριθμό με πεδίο τιμών από μηδέν έως 255). Αποτέλεσμα, αντί του αριθμού 4294967295 να γράφουμε απλά 255.255.255.255.

Το Internet είναι χωρισμένο σε ξεχωριστά υποδύκτια, στα οποία είναι συνδεδεμένοι όλοι οι συμμετέχοντες υπολογιστές. Κάθε διεύθυνση IP περιέχει τόσο το νούμερο αυτού του υποδυκτίου, στο οποίο είναι συνδεδεμένος ο υπολογιστής μας (ή όποιος άλλος υπολογιστής, Host), όσο και το νούμερο του ίδιου του υπολογιστoύ μας (με το οποίο αποκτά μια μοναδική και ξεχωριστή διάκριση, το λεγόμενο Hostnumber).

Η διαφοροποίησή τους στην πράξη είναι μεταβλητή:

β) Όταν η διεύθυνση IP αρχίζει με τα ψηφία 10 (ή αλλιώς λέμε σειρά Bit 10 - προφέρετε: ένα-μηδέν και όχι ως δέκα- , που πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός του πρώτου τμήματος βρίσκεται μεταξύ 128 και 191), το δίκτυο είναι τα τάξης Β (Class B Network). Στην περίπτωση αυτή, τα πρώτα δύο τμήματα της διεύθυνσης IP χαρακτηρίζουν το νούμερο δικτύου και τα υπόλοιπα δύο τμήματα διακρίνουν τον υπολογιστή μας (Hostnumber).

γ) Εάν η διεύθυνση IP ξεκινά με τα ψηφία 110 (πρακτικά αυτό σημαίνει ο αριθμός του πρώτου τμήματος βρίσκεται μεταξύ 192 και 223), τότε η IP αυτή ανήκει σε δίκτυο τάξης C (Class C Network). Εδώ μόνο το τελευταίο τμήμα χαρακτηρίζει τον υπολογιστή μας (Hostnumber), ενώ οι πρώτοι τρεις το δίκτυο.

Βλέπουμε ότι ως και στην διανομή των διευθύνσεων IP υπάρχει μια ιεραρχία, και δεν επικρατεί καθόλου το χάος, όπως θα μπορούσε να πιστέψει εύκολα κανείς. Η ταξινόμηση αυτή αποσκοπεί βέβαια στην εκπλήρωση αναγκών: Σε ένα Class A-Δίκτυο, μπορούν να λάβουν μέρος μέχρι και 16 εκατομμύρια υπολογιστές. Τέτοια δίκτυα ακριβώς χρησιμοποιούν μεγάλες, διεθνής εταιρείες καθώς και διεθνής Internet Provider. Από την άλλη, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν μέχρι και 255 διευθύνσεις, με ένα Class C-Δίκτυο.

Υποσημειώσεις:

1: Με τον όρο παραλήπτη εννοούμε την πλευρά που δέχεται τις παραπάνω πληροφορίες - τα δικά μας στοιχεία - και που είναι ο Web-Server που καλέσαμε με το φυλλομετρητή μας.

2: το νούμερο αυτό είναι φανταστικό.

3: Oταν η διεύθυνση IP αρχίζει με Bit 0, πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο πρώτος αριθμός της τετραμελούς IP βρίσκεται μεταξύ 0 και 127. Γιατί; Εδώ πρέπει να εξηγήσουμε τι σημαίνει ένας 8 Bit αριθμός. Θα δώσουμε αρχικά έναν ορισμό:

Συστήματα Αριθμών

Κάθε αριθμός

ενός συστήματος αρίθμησης μπορεί να τεθεί υπό την ακόλουθη γενική μορφή:

όπου:

z _(b):= αριθμός ενός συστήματος αρίθμησης
b:= βάση του συστήματος αρίθμησης (b>=2, με b αριθμό του δεκαδικού συστήματος)
d_(i):= ψηφία του αριθμού: 0 < d_(i) > b_(-1)
n:= αριθμός ψηφίων προ της υποδιαστολής
m:= αριθμός ψηφίων μετά της υποδιαστολής

Δυαδικό σύστημα αρίθμησης (Binary)

Στο δυαδικό σύστημα αρίθμησης η βάση είναι το 2 και χρησιμοποιούνται δύο μόνο ψηφία, το 0 και το 1, που τα ονομάζουμε BITS (BInary digiTS). Όλοι οι αριθμοί εκφράζονται με συνδυασμούς των δύο αυτών ψηφίων. Π.χ. ο αριθμός 110101 μπορεί να ανήκει στο δυαδικό σύστημα, ενώ ο αριθμός 11201 σίγουρα δεν ανήκει, γιατί περιέχει το ψηφίο 2, που δεν περιλαμβάνεται στα ψηφία του δυαδικού συστήματος. Παίρνοντας ως βάση το 2 και χρησιμοποιώντας τη γενική μορφή παράστασης αριθμού, όπως δώσαμε παραπάνω για συστήματα αριθμών,

έστω z _(b) = 10011₍₂₎

Δηλαδή στο συγκεκριμένο παράδειγμα έχουμε:

b=2
z=10011
d₍₀₎=1, d₍₁₎=1, d₍₂₎=0, d₍₃₎=0, d₍₄₎=1
n=5 και τελικά m=0

Αν στον αριθμό αυτό z εφαρμόσουμε τη γενική εξίσωση του προαναφερόμενου ορισμού προκύπτει:

Η αξία κάθε ψηφίου ενός αριθμού εξαρτάται από τη θέση που κατέχει το ψηφίο αυτό, καθώς το ψηφίο d_(n) πολλαπλασιάζεται με b⁽ⁿ⁾ (ή ο d_(m) με τον b^(m) αντίστοιχα).

Τα παραπάνω γίνονται καλύτερα κατανοητά με το ακόλουθο σχήμα:

Περισσότερες πληροφορίες για συστήματα αριθμών από την σκοπιά της πληροφορικής, τη μετατροπή αριθμών σε άλλο σύστημα αρίθμησης και τις πράξεις στα συστήματα αυτά θα βρείτε σε κάθε αξιόλογο βιβλίο πληροφορικής. Εισαγωγικά αναφέρω μόνο δύο:

Για τους χρήστες, που δεν έχουν τη δυνατότητα να φορτώσουν εικόνες, παρακάτω το περιεχόμενο μερικών σχημάτων, που είναι απαραίτητο για την κατανόηση του αντίστοιχου κειμένου:

Σχήμα 2
z _(b) = +- d_(n-1)b^(n-1) + ... +d₍₁₎ b⁽¹⁾ + d₍₀₎b⁽⁰⁾ + d_(-1)b^(-1) + ... + d_(-m)b^(-m)