Μη που πείτε ότι ποτέ σας δεν έχετε αναρωτηθεί για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής
στο σύμπαν, γιατί σίγουρα ψεύδεστε! Σίγουρα όλοι βαθιά μέσα μας πιστεύουμε - βάση
πιθανοτήτων και μόνο - πως αυτό το Σύμπαν δε δημιουργήθηκε για να ζήσουμε μόνο εμείς.
Η απάντηση τελικά ίσως βρίσκεται πολύ κοντά μας - υπερβολικά κοντά μας μάλιστα-
μέσα στο ίδιο μας το πλανητικό σύστημα.
Ο Άρης, ο κόκκινος πλανήτης, ανέκαθεν κρατούσε αμείωτο το ενδιαφέρον των αστρονόμων καθώς και των διάφορων συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας. Οι Αρειανοί ήταν οι πρώτοι εξωγήινοι που "εισέβαλαν" στη ζωή μας και αν και όχι με την παρουσία τους, και μόνο με την υπόνοια της ύπαρξης τους, έφεραν επανάσταση στον τρόπο θεώρησης που είχαμε για τον Κόσμο μας. Το γεγονός αυτό βέβαια, δεν είναι τυχαίο αφού υπάρχουν ενδείξεις και αποδείξεις ότι ίσως κάποτε υπήρχε εξωγήινη ζωή στον Κόκκινο Πλανήτη αλλά και ότι θα μπορούσε ίσως ο Άρης να κατοικηθεί στο προσεχές μέλλον!
Η ανακάλυψη ενός μετεωρίτη στην Ανταρκτική που έπεσε στη Γη πριν από 13.000 χρόνια και που προέρχεται από τον Άρη μπορεί να αποτελέσει την απόδειξη ότι υπήρχε ζωή στον Άρη πριν από 3.6 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο Άρης δεν ήταν ο ακατοίκητος και αφιλόξενος κόκκινος πλανήτης που γνωρίζουμε σήμερα, αλλά ένας πιο θερμός και υγρός πλανήτης με ποτάμια, λίμνες ακόμα ίσως και ωκεανούς. Η ανακάλυψη αυτή είναι τεράστιας σημασίας διότι μέχρι σήμερα δεν είχαμε κάποια χειροπιαστή απόδειξη για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Η NASA πιστεύει ότι είναι το σημαντικότερο γεγονός που έχει συμβεί σε σχέση με εξωγήινη ζωή και για το σκοπό αυτό στις 4 Ιουλίου προσγειώθηκε στην επιφάνεια του Άρη το διαστημόπλοιο Pathfinder που θα συλλέξει περισσότερες πληροφορίες και θα εξερευνήσει την επιφάνεια του Άρη για αναζήτηση και άλλων ενδείξεων εξωγήινων απολιθωμάτων.
Οι μαρτυρίες από ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι είδαν ή ήρθαν σε επαφή με εξωγήινους είναι βέβαια ουκ ολίγες. Σύμφωνα με έρευνα, 48% των ανθρώπων που ρωτήθηκαν, πιστεύουν στην ύπαρξη εξωγήινων, ενώ 29% πιστεύουν ότι έχουμε έρθει σε επαφή με εξωγήινους και οι αρμόδιες αρχές αποκρύπτουν τα στοιχεία. Κάθε εβδομάδα ανακοινώνονται περιπτώσεις ανθρώπων που ισχυρίζονται ότι είδαν UFO και κάθε εβδομάδα έρχεται στο φως ένα νέο στοιχείο. Λίγες όμως είναι οι περιπτώσεις που κάποια ανακοίνωση αξιολογείται για περαιτέρω ανάλυση. Για παράδειγμα, πρόσφατα, η American Astronomical Society ανακοίνωσε την ανακάλυψη αμινοξέων στο διάστημα, που αποτελούν το βασικό λίθο της ζωής πάνω στη Γη, ενώ παράλληλα κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι είδαν το Elvis να τρώει ψητό κοτόπουλο στον πλανήτη Ουρανό !! Σειρές όπως X-files και ταινίες όπως Independence Day και Star Trek έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον για την ύπαρξη ή μη εξωγήινης ζωής. Τελικά ποια είναι η αλήθεια και τι πρέπει να πιστέψει κανείς ;
Σήμερα, από το πασίγνωστο φιλμ του Roswell το 1947, φτάσαμε στην ανακάλυψη απολιθωμάτων στο εσωτερικό ενός μετεωρίτη που βρέθηκε στην Ανταρκτική και προέρχεται από τον Άρη. Η υπόθεση Roswell είναι η πιο διάσημη διεθνώς ιστορία με εξωγήινους και λίγο πολύ γνωστή σε όλους. Τον Ιούλιο του 1947 στο Roswell του Νέου Μεξικού, ένα ιπτάμενο αντικείμενο αγνώστου ταυτότητας –κοινώς UFO—συνετρίβη στο ράντζο του κ.McBrazel, ο οποίος ειδοποίησε αμέσως τις αρμόδιες αρχές που άρχισαν την έρευνα. Οι αμερικάνικες αρχές μίλησαν τότε για συντριβή ενός απλού μετεωρολογικού μπαλονιού ενώ ο τύπος βούιξε για προσγείωση εξωγήινων και περισυλλογή των πτωμάτων 4 εξωγήινων! Έτσι πριν δύο χρόνια , το Μάιο του 1995, είδαμε στα τηλεοπτικά δίκτυα ένα μέρος από την ανατομική εξέταση σε ένα από τα πτώματα. Από τότε όμως δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί η γνησιότητα και η εγκυρότητα του φιλμ αυτού.
Στην περίπτωση του Άρη όμως, τα πράγματα είναι πιο σοβαρά.
Ο τύπος ουκ ολίγες φορές έχει ασχοληθεί με τον Κόκκινο πλανήτη.
Φωτογραφίες που πάρθηκαν από τις αποστολές Mariner της NASA δείχνουν ένα σχηματισμό πάνω
στην επιφάνεια του πλανήτη που προσομοιάστηκε με πρόσωπο, καθώς και γιγαντιαίους άλλους
σχηματισμούς που λέχθηκε ότι ήταν πυραμίδες, κατασκευασμένες ίσως από κάποιο αρχαίο
πολιτισμό που κάποτε κατοικούσε στον Άρη.
Τίποτα όμως δεν έχει εξακριβωθεί ακόμη και η NASA έχει δηλώσει ότι πρόκειται για τυχαίους σχηματισμούς βράχων πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη.
Το 1960, οι παρατηρήσεις που έγιναν από τη γη και οι φωτογραφίες που πάρθηκαν από τα Mariner 4, 5 και 6 έδειξαν ότι η επιφάνεια του Άρη είναι γεμάτη κρατήρες όπως αυτή του Ερμή και της Σελήνης.Οι θερμοκρασίες που επικρατούν στην επιφάνειά του κυμαίνονται από 0oC (το πρωί ) και φτάνουν τους -100οC τη νύχτα. Η ατμόσφαιρά του αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από διοξείδιο του άνθρακα και η πυκνότητά της είναι μόλις το ένα εκατοστό της πυκνότητας της ατμόσφαιρας της Γης, ενώ οι πόλοι αποτελούνται από παγωμένο CO2. Με βάση τα στοιχεία αυτά οι ελπίδες για ανακάλυψη εξωγήινης ζωής εξανεμίστηκαν, καθώς η επιφάνεια του Άρη φαινόταν τελείως αφιλόξενη για τη διατήρηση οποιασδήποτε μορφής ζωής. Η αποστολή Mariner 9 έδειξε όμως ότι τελικά η μορφολογία του Άρη ήταν πολύ πιο πολύπλοκη από ότι είχαν φανταστεί οι επιστήμονες. Η επιφάνειά του περιλαμβάνει τριών ειδών σχηματισμούς :
Το πιο σημαντικό όμως είναι, ότι στην επιφάνειά του έχει παρατηρηθεί ένα τεράστιο σύστημα από κανάλια, ένδειξη του ότι κάποτε πρέπει να υπήρχε τρεχούμενο νερό στην επιφάνεια του Άρη. Καταλαβαίνετε βέβαια τη σημασία της ανακάλυψης αυτής. Το νερό υπήρξε ο πρωταρχικός παράγοντας ζωής πάνω στη Γη, γιατί όχι και στον Άρη ; Σήμερα, είναι βέβαιο ότι στον Άρη δεν υπάρχουν έμβια όντα. Είναι πολύ πιθανό όμως, όπως άλλωστε τονίζει και ο ερευνητής αστροφυσικός της NASA Dr.Wdowiak "πριν χαθεί η ατμόσφαιρα του Άρη, να είχε αναπτυχθεί κάποια μορφή εξωγήινης ζωής σε βακτηριδιακό στάδιο, όπως και στον πλανήτη μας. Επομένως σήμερα δεν ψάχνουμε για ίχνη ζωής αλλά για απολιθώματα."
Όμως πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε για την αλήθεια των ισχυρισμών αυτών και τι αποδείξεις υπάρχουν για την επιβεβαίωσή τους ;
Σίγουρα θα αναρωτιέστε πώς οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι ο μετεωρίτης αυτός έχει όντως προέλθει από τον Άρη. Οι περισσότεροι μετεωρίτες που έχουν προέλθει από τον Άρη είναι ηλικίας 1,3 δισεκατομμυρίων χρόνων, πολύ πιο "νέοι" δηλαδή από τους άλλους μετεωρίτες που προέρχονται από αστεροειδείς (4,5 δισ. χρόνια). Επίσης περιέχουν και μεγαλύτερες ποσότητες πτητικών συστατικών από τους κοινούς μετεωρίτες. Τέλος, η τεχνική ένδειξη που μας πείθει ότι ο μετεωρίτης προήλθε όντως από τον Άρη έρχεται από μετρήσεις αερίων στο εσωτερικό του. Τα μετρούμενα αέρια είναι όμοια με αυτά που μετρήθηκαν από τον Viking στην επιφάνεια του πλανήτη.
Οι φωτογραφικές αποδείξεις για την ανακάλυψη των πρώτων οργανικών μορίων και των πρώτων εξωγήινων απολιθωμάτων παρατίθενται παρακάτω.
Η φωτογραφία έχει μεγεθυνθεί με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο και δείχνει μικροσκοπικές δομές
που είναι πιθανώς απολιθώματα πρωτόγονων βακτηριαδιακών οργανισμών που έζησαν στον Άρη
πριν από 3.6 δισεκατομμύρια χρόνια. Μια ομάδα ερευνητών της NASA μετά από διετή έρευνα
ανακάλυψε οργανικά μόρια και μεταλλικά στοιχεία που είναι χαρακτηριστικά βιολογικής
δραστηριότητας, αλλά και πιθανά απολιθώματα μέσα στο μετεωρίτη που έπεσε από τον Άρη.
Τα μεγαλύτερα πιθανά απολιθώματα που βρέθηκαν μέσα στο μετεωρίτη είναι μικρότερα από το
1/100 της διαμέτρου μιας ανθρώπινης τρίχας!
Και η φωτογραφία αυτή έχει παρθεί από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο και είναι μια μεγέθυνση του
κεντρικού τμήματος της φωτογραφίας s96-12301. Δεν έχει εξακριβωθεί ακόμη τι ακριβώς είναι
οι σωληνοειδείς δομές που μπορείτε να διακρίνετε στην εικόνα. Παρ' όλα αυτά, πιστεύεται
ότι αποτελούν μικροσκοπικά απολιθώματα πρωτόγονων οργανισμών, που μοιάζουν με βακτήρια
και πιθανότατα έζησαν πριν από 3.6 δισ. χρόνια.
Η εικόνα αυτή δείχνει εξαιρετικά μικρές σωληνοειδείς δομές που πιθανώς αποτελούν απολιθώματα
βακτηριδιακών εξωγήινων οργανισμών. Τα απολιθώματα αυτά βρέθηκαν σε ανθρακούχα ορυκτά που
πιστεύεται ότι σχηματίστηκαν με μια διαδικασία ανάλογη με αυτή που σχηματίζονται και τα
απολιθώματα στη Γη μέσα στον ασβεστόλιθο, αλλά βέβαια σε μια πολύ πιο μικροσκοπική κλίμακα.
Στην εικόνα αυτή διακρίνονται ωοειδείς σχηματισμοί, οι οποίοι μπορεί να αποτελούν
μικροσκοπικά απολιθώματα Αρειανής προέλευσης. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης αυτών των
απολιθωμάτων έχουν δημοσιευτεί από τη NASA στο περιοδικό Science της 16ης Αυγούστου,
1996.
Και αυτή η εικόνα αποτελεί μέρος της έρευνας που έκανε η NASA στο μετεωρίτη από τον
Άρη και που τα αποτελέσματα της δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Science της 16ης Αυγούστου
1996. Στην εικόνα μπορείτε να διακρίνετε σωληνοειδείς δομές με πιθανή προέλευση τον
Άρη. Οι δομές αυτές είναι εξαιρετικά όμοιες με δομές μικροσκοπικών μικροαπολιθωμάτων
που έχουν βρεθεί σε πετρώματα της Γης.
Η εικόνα αυτή δείχνει μία ασυνήθιστη σωληνοειδή δομή με μέγεθος μικρότερο του 1/100
μιας ανθρώπινης τρίχας, που βρέθηκε στο μετεωρίτη ALH84001 Αρειανής προέλευσης. Παρόλο
που η μελέτη αυτού του πιθανού απολιθώματος δε συμπεριλήφθηκε στη δημοσίευση της
ερευνητικής ομάδας της NASA , πιστεύεται ότι είναι η δομή που τελικά θα μας αποκαλύψει
αν τελικά υπήρξε πράγματι πρωτόγονη ζωή στον πλανήτη Άρη. Το απολίθωμα αυτό βρίσκεται
στο κέντρο ενός ανθρακούχου σχηματισμού στο εσωτερικό του μετεωρίτη.
Στη φωτογραφία αυτή διακρίνουμε τον περιβόητο μετεωρίτη ALH84001 με προέλευση τον Άρη,
στο εσωτερικό του οποίου βρέθηκαν τα πιθανά απολιθώματα που αποτελούν την απόδειξη ότι
μπορεί να υπήρχε πρωτόγονη ζωή στον Άρη πριν από 3.6 δισεκατομμύρια χρόνια.Ο βράχος
αυτός αποτελεί ένα κομμάτι του μετεωρίτη που ξεκόλλησε από την επιφάνεια του Άρη πριν
από 16 εκατομμύρια χρόνια λόγω σύγκρουσης με κάποιο άλλο σώμα και προσγειώθηκε στην
Ανταρκτική πριν από 13,000 χρόνια. Ο μετεωρίτης βρέθηκε το 1984 στην περιοχή Allan
Hills της Ανταρκτικής κατά τη διάρκεια μιας ετήσιας αποστολής του Εθνικού Ιδρύματος
Επιστημών για ανακάλυψη μετεωριτών στην Ανταρκτική. Φυλάσσεται και μελετάται ακόμη στο
Johnson Space Center Meteorite Processing Laboratory στο Χιούστον.
Η φωτογραφία δείχνει πορτοκαλί σφαιρικούς σχηματισμούς από ανθρακούχα ορυκτά που βρέθηκαν
μέσα στο μετεωρίτη ALH84001. Οι σχηματισμοί αυτοί στο εσωτερικό του μετεωρίτη πιστεύεται
ότι σχηματίστηκαν στον Άρη πριν από 3.6 δισ. χρόνια. Η δομή και η χημική τους σύσταση
υποδεικνύουν ότι πρέπει να σχηματίστηκαν με τη βοήθεια ζωντανών οργανισμών που μοιάζουν
με βακτήρια.
Οι ερευνητές επιστήμονες με βάση αυτές τις φωτογραφίες αναφέρουν ότι όταν όλα τα στοιχεία εξεταστούν συλλογικά, τότε φτάνουμε αδιαμφισβήτητα στο συμπέρασμα ότι πράγματι υπήρχε πρωτόγονη εξωγήινη ζωή στον Άρη.
Μάλιστα, εκτός από τις φωτογραφίες, με χημική ανάλυση της σύστασης του βράχου ανιχνεύθηκαν πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs) που ανιχνεύονται μετά την αποσύνθεση ενός ζωντανού οργανισμού (έχουν ανιχνευθεί σε νεκρό πλαγκτόν και κατά την αποσύνθεση σε άλλα είδη φυτών). Τα οργανικά αυτά μόρια περιέχουν πολλαπλές ανθρακικές αλυσίδες. Η ερευνητική ομάδα εκτέλεσε διάφορα πειράματα που επιβεβαίωσαν ότι η οργανική αυτή ύλη δεν προέρχεται από τη Γη. Για παράδειγμα, ανέφεραν ότι η συγκέντρωση της σήψης αυξάνεται προς τα μέσα, ενώ για τους γήινους οργανισμούς συμβαίνει το αντίστροφο.
Παρ' όλα αυτά ο υπεύθυνος της NASA Daniel S. Golding σε δήλωσή του μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας ανέφερε χαρακτηριστικά ότι "σίγουρα η NASA έκανε μια αιφνιδιαστική ανακάλυψη, όμως οι αποδείξεις παρόλο που φαίνονται αδιαμφισβήτητες δεν είναι και τελειωτικές … πάνω από όλα όμως θέλω ο κόσμος να καταλάβει πως σε καμία περίπτωση δε μιλάμε για "μικρά πράσινα ανθρωπάκια", αλλά για μικροσκοπικούς μονοκυτταρικούς οργανισμούς που μπορούν απλά να προσομοιαστούν με βακτηρίδια της Γης. Δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη ότι κάποτε υπήρξε κάποια ανώτερη μορφή ζωής στον Άρη."
Το ερώτημα αν τελικά υπήρχε ζωή στον Άρη ή έστω σε κάποιο άλλο σημείο του Σύμπαντος, αν υπάρχει ή και αν θα υπάρξει ποτέ κάπου αλλού εκτός από τον πλανήτη μας, παραμένει αναπάντητο και σίγουρα επιδέχεται ατελείωτων φιλοσοφικών και επιστημονικών συζητήσεων. Θα μπορούσα άλλωστε να περάσω ολόκληρο το καλοκαίρι μέσω στο Διαδίκτυο, διαβάζοντας και διασταυρώνοντας μαρτυρίες ειδικών και μη, εξετάζοντας φωτογραφίες και στοιχεία από τις αμέτρητες σχετικές διευθύνσεις. Την παρούσα στιγμή όμως είναι ακόμη αβέβαιο το πώς άρχισε η ζωή πάνω στη Γη και επομένως είναι σχεδόν μάταιο να προσπαθούμε νανακαλύψουμε άλλους μηχανισμούς ζωής. Εάν όμως αποδειχτεί τελικά ότι υπήρξε ζωή στον Άρη θα μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι μηχανισμοί της ζωής μπορούν να λειτουργήσουν και σε διαφορετικά μέρη εκτός της Γης. Το αν υπήρξε ζωή στον Άρη δε το γνωρίζει ακόμη κανείς. Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι όμως, λένε οι επιστήμονες, ότι μια μέρα θα υπάρξει ζωή και ο Άρης θα αποτελέσει την πρώτη αποικία της Γης στο προσεχές μέλλον!
Mars Pathfinder (US) :
Το σκάφος θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα του Άρη χωρίς
προηγουμένως να μπεί σε τροχιά, στις 4 Ιουλίου του 1997 και θα προσγειωθεί στην επιφάνεια
του Κόκκινου Πλανήτη. Θα φωτογραφήσει το έδαφος του Άρη σε 13 διαφορετικά χρώματα και θα
εξερευνήσει την επιφάνεια γύρω από την περιοχή που προσγειώθηκε.
Global Surveyor (US) : Το Σεπτέμβριο του 1997 το σκάφος θα μπεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη με μια τεχνική που ονομάζεται "aerobraking" χρησιμοποιώντας την τριβή με την ατμόσφαιρα για να επιβραδύνει την πορεία του. Θα εξερευνήσει την επιφάνεια και θα πάρει ατμοσφαιρικές μετρήσεις για ένα αρειανό έτος.
Mars 96 (Russia) : Το σκάφος θα μπεί στην τροχιά του Άρη μετά από 11μηνο ταξίδι και θα αφήσει δύο σκάφη που θα προσγειωθούν για αναμετάδοση των μετρήσεων από το Global Surveyor. Επίσης, θα αφήσει και δύο είδη εκσκαφέων που θα τρυπήσουν το έδαφος και θα αναλύσουν το χώμα.
Mars Surveyor ’98 (US) : H NASA θα στείλει ένα διαφορετικό δορυφόρο που θα κοστίζει λιγότερο από την αποστολή Delta II. Το σκάφος θα είναι το πρώτο που θα προσγειωθεί στο νότιο πόλο του Άρη και ρομπότ θα σκάψουν το έδαφος ενώ κάμερες θα καταγράψουν την εκσκαφή.
Planet-B (Japan) : Ο δορυφόρος θα κάνει πειράματα στην ατμόσφαιρα του Άρη και θα μελετήσει την αλληλεπίδραση της με τον ηλιακό άνεμο. Ένας φασματογράφος σταλμένος από τις ΗΠΑ θα μετρήσει τη σύσταση των ανώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας.
Orbital Spectroscopy : Είναι μια αποστολή που θα αρχίσει το 2001, ακόμη όμως μελετάται. Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι πρέπει να σταλεί ένας δορυφόρος με φασματογράφο υψηλής ανάλυσης, και μια κάμερα ικανή να αναγνωρίσει ορυκτολογικές λεπτομέρειες υδροθερμικών πηγών που θα μπορούσαν να περιέχουν απολιθώματα.
Sample Return : Εάν οι πληροφορίες από την αποστολή του 2001 επιστρέψουν εγκαίρως, θα σταλεί μία αποστολή με ρομπότ το 2003. Ένα σκάφος θα προσγειωθεί και ρομπότ θα σταλούν να περισυλλέξουν γεωλογικά δείγματα. Μία ρουκέτα θα επιστρέψει τα δείγματα στη Γη.
Επανδρωμένη Αποστολή : Εάν οι ενδείξεις για τη ζωή στον Άρη τελικά επιβεβαιωθούν, θα σταλεί μία επανδρωμένη αποστολή για να συλλέξει απολιθώματα. Η αποστολή θα ελέγξει το ενδεχόμενο της αποίκισης του Άρη. Αυτό μπορεί να συμβεί μέχρι το 2008 αν και υπάρχουν σοβαρά εμπόδια :
