Μοιάζει περίεργο αλλά εγώ στα 27 μου χρόνια θυμάμαι την παιδική μου ηλικία σα να πρόκειται για κάποια άλλη μακρινή εποχή. Σαν να μεγάλωσα στο τέλος μιας περιόδου και βιώνω την αρχή μιας νέας. Αυτό δε συμβαίνει μόνο γιατί -φυσικά- άλλαξα εγώ, αλλά γιατί άλλαξε δραματικά ο κόσμος γύρω μου. Μπορώ ακόμα να θυμηθώ την εντύπωση που μου έκανε η πρώτη έγχρωμη τηλεόραση που αντίκρυσα, καθώς και την -όχι και τόσο μακρινή εποχή- που δεν γνώριζα καν τι σημαίνει υπολογιστής.

Όλα αυτά τα λέω εγώ που δε θυμήθηκα ποτέ μια Ελλάδα δίχως ρεύμα ή αυτοκίνητα, όπως για παράδειγμα ο παππούς μου. Η εποχή μας αλλάζει ταχύτατα και ο ρυθμός των εξελίξεων δεν έχει καμία σχέση με τον παλιό ρυθμό.

Από την εποχή που ο άνθρωπος πρωτοκαλλιέργησε, μέχρι και το μεσαίωνα ο παππούς με τον εγγονό δεν έβλεπαν και τόσο διαφορετικά πράγματα όσο αφορά την τεχνολογία. Η άποψή τους για τον κόσμο και για την φύση των πραγμάτων ήταν περίπου ίδια. Η γη -όπως όλοι τότε "γνώριζαν"- ήταν επίπεδη τόσο για τον εγγονό όσο και για τον παππού. Τα μεταφορικά μέσα εξακολουθούσαν να είναι τα ίδια -άμαξες, άλογα- και η επικοινωνία των ανθρώπων γινότανε επί αιώνες με τα ίδια, πρωτόγονα πια για 'μάς, μέσα.

Η σημαντικές εξελίξεις απαιτούσαν την πάροδο αιώνων για να πραγματοποιηθούν. Η βελτίωση όμως των μέσων επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, λόγω της γρήγορης εξάπλωσης της γνώσης, έφεραν μια σημαντική αλλαγή: Όσες περισσότερες νέες γνώσεις αποκτάει η ανθρωπότητα τόσο πιο γρήγορα θα αποκτήσει καινούργιες και πολλαπλάσιες. Διότι οι νέες γνώσεις βρίσκονται στη διάθεση περισσοτέρων ανθρώπων ώστε να χρησιμοποιηθούν για νέες ιδέες. Δείτε πόσο πιο γρήγορα πραγματοποιήθηκε η βιομηχανική επανάσταση σε σχέση με την αγροτική.

Γιατί η γνώση δεν είναι κάτι αποκομμένο, αλλά ανοίγει τους ορίζοντες για νέα γνώση, για νέους τρόπους σκέψης. Μας επιτρέπει να βλέπουμε τον κόσμο από μία σκοπιά που πριν δε θα τολμούσαμε να φανταστούμε. Σκεφτείτε πόσο αποπροσανατολισμένοι ήταν κάποτε οι άνθρωποι οι οποίοι κόντεψαν να κάψουν τον Γαλιλαίο επειδή υποστήριζε ότι η γη είναι στρόγγυλη. Πώς λοιπόν θα μπορούσαν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής να αλλάξουν τον κόσμο, με σημαντικές ανακαλύψεις αφού λόγω έλλειψης βασικών γνώσεων ψάχνανε την αλήθεια σε λάθος μέρος;

Σήμερα κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι οι γνώσεις που έχουμε ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ένα όμως είναι σίγουρο: ότι αποδίδουν. Η τεχνολογία εξελίσσεται αλματωδώς και ενώ όταν ήμουνα στην πρώτη λυκείου κοιτούσα με θαυμασμό τον AMSTRAD 6128 τώρα δεν μου φτάνουν τα 32 ΜΒ της μνήμης μου. Πολλοί βέβαια θα ισχυριστούν ότι αυτό είναι κακό. Παρόλα αυτά αποτελεί εξέλιξη ;-).

Σήμερα συνεργαζόμαστε με ανθρώπους που δεν έχουμε συναντήσει ποτέ, επικοινωνούμε με άτομα από όλο τον κόσμο, για να συζητήσουμε ένα συγκεκριμένο θέμα ακόμα και να ψυχαγωγηθούμε, παίζοντας μία παρτίδα σκάκι ή τάβλι με την βοήθεια του υπολογιστή.

Ο κόσμος μας αλλάζει. Μια νέα ειρηνική επανάσταση αρχίζει. Μετά την αγροτική και τη βιομηχανική επανάσταση ακολουθεί η σημερινή, την οποία ίσως οι άνθρωποι του μέλλοντος να της δώσουν ένα όνομα όπως η "τεχνολογική επανάσταση" ή κάτι τέτοιο.

Ήδη σήμερα ονομάζουμε την εποχή μας "μεταβιομηχανική". Αλλά είναι ένας όρος πολύ γενικός που δεν δίνει κάποιο στοιχείο για το με τι έχει σχέση η επανάσταση αυτή. Με την ίδια λογική θα μπορούσαμε να ονομάσουμε την βιομηχανική επανάσταση "μετααγροτική" :-) .

Μια νέα εποχή γεννιέται. Και όπως κάθε γέννα μέχρι να πραγματοποιηθεί είναι οδυνηρή, έτσι και ο κόσμος πέρασε και περνάει πολλές δυσκολίες για να δεχθεί το νέο κατεστημένο. Πρόκειται για μία εποχή όπου οι υπηρεσίες αποκτούν μεγαλύτερη αξία από τα υλικά προϊόντα. Μια εποχή όπου οι γνώσεις θα έχουν μεγαλύτερη αξία από την ακίνητη περιουσία.

Για την εποχή αυτή οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι. Θα πρέπει να περιμένουμε μάλιστα τους πολέμιούς της. Αυτούς που σαν τους παλιούς "φεουδάρχες" έχουν βολευτεί στο παλιό κατεστημένο και προσπαθούν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν την έλευση του νέου.

Το INTERNET μέσα από το οποίο διαβάζετε αυτό περιοδικό αποτελεί ένα από τα επιτεύγματα αυτής της εποχής. Επίτευγμα αλλά και μέσο για την εξάπλωσή της. Μέσο τόσο σημαντικό που θυμίζει την επανάσταση που επέφερε το τυπογραφείο στην εξάπλωση των βιβλίων. Μόνο που τώρα τα επακόλουθα θα έρθουν πολύ πιο γρήγορα και αποτελεσματικά. Είναι το νέο μέσο ενημέρωσης και επικοινωνίας. Είναι ο χώρος όπου η κάθε γνώμη ακούγεται. Είναι μια πραγματική δημοκρατία μέσα σ ΄έναν εικονικό κόσμο. Όπως κάθε καινούργιο όμως αποτελεί και πηγή φόβου για πολλούς που δεν το γνωρίζουν.

Το αιώνιο πρόβλημα με την γνώση είναι ότι πάντα θα έχει εχθρούς. Πάντα θα υπάρχουν τα συμφέροντα εκείνα που προτιμούν το καθιερωμένο και τρέμουν το νέο. Παραδείγματα από το παρελθόν υπάρχουν πολλά. Από το παρόν μόνο υποθετικά:

Φανταστείτε τις επιπτώσεις που μπορεί να φέρει η εφεύρεση μίας μηχανής που κινείται με νερό. Τις εταιρίες πετρελαίου που πρόκειται να κλείσουν σε μία τέτοια περίπτωση, τους άνεργους που θα εμφανιστούν, την αναπάντεχη αλλαγή των τιμών όλων των προϊόντων (λόγω της έλλειψης του κόστους των μεταφορικών). Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα θα δημιουργηθεί ένα χάος. Ίσως πόλεμος ή ένα απίστευτης έντασης παγκόσμιο οικονομικό κραχ. Η γνώση σε αυτήν την περίπτωση θα μοιάζει με εφιάλτη παρά με όνειρο.

Στην περίπτωση βέβαια που θα εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε το πετρέλαιο σαν κύριο καύσιμο, ο εφιάλτης θα έρθει πιο αργά, αλλά σταθερά και φέρνοντας ίσως την ανθρωπότητα σε ένα αδιέξοδο. Η μόλυνση του περιβάλλοντος, η εξάντληση των πόρων του πλανήτη και η κυριολεκτική εξαφάνιση πολλών ειδών του ζωικού βασιλείου θα αποτελέσουν την ανεπανόρθωτη ζημιά που θα προκαλέσει η καθυστέρηση της γνώσης. Βέβαια η μηχανή που καίει νερό δεν έχει ανακαλυφθεί, αλλά οι φαντασία και οι υποθέσεις πολλές φορές βρίσκονται πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα απ' ότι πιστεύουμε.

Η νέα αυτή επανάσταση που βιώνουμε ίσως προετοιμάζει την ανθρωπότητα για νέες μεγαλύτερες αλλαγές. Ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να επικοινωνεί να δουλεύει και να ψωνίζει με πολύ μικρότερο κόστος και ταλαιπωρία από ότι λίγες δεκαετίες πριν. Μπορεί ακόμα και να κάνει τα παραπάνω χωρίς να βγει από το σπίτι του. Μειώνοντας λοιπόν την ανάγκη για μεταφορικά μέσα, δεν είναι αυτός ένας τρόπος για να προετοιμαστεί η κοινωνία για φθηνότερα μεταφορικά μέσα; Ισχύει και εδώ ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης. Θα μειωθεί η ζήτηση με αποτέλεσμα να μειωθεί το κόστος.

Δυστυχώς κάθε μεγάλη αλλαγή στην ανθρωπότητα έχει χαμένους και κερδισμένους. Πραγματοποιείται με μεγάλο κόστος και παγκόσμια αναταραχή. Η Ιστορία επαναλαμβάνεται, μόνο που το κάνει όλο και πιο γρήγορα. Σε όλο και μικρότερες περιόδους. Οι αλλαγές αυτές όμως είναι απαραίτητες και πρέπει να συμβούν έστω και απότομα, έστω και γρήγορα, με όλες τις συνέπειες. Άλλωστε η πρόοδος της τεχνολογίας μας εξοικείωσε με ένα από τα πιο συναρπαστικά χαρακτηριστικά: Την ταχύτητα.