Η δημοκρατία είναι ένα πολύτιμο αγαθό το οποίο όμως δεν χρησιμοποιούμε σωστά. Και αυτό γιατί το καταχραζόμαστε με αποτέλεσμα ουσιαστικά να το απαρνιόμαστε. Δυστυχώς αυτή η άρνηση και η κατάχρηση ξεκινάει από τα σχολεία.

Λέγεται πως η οικογένεια είναι το πρώτο κύτταρο της κοινωνίας. Αν όμως και το σχολείο που θεωρείται ως ένα από τα πρώτα στάδια της κοινωνικοποίησης του ανθρώπου, παρουσιάζεται ως ένα καρκινωμένο κύτταρο το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο.

Το πρόβλημα αυτό είναι εκτεταμένο και πολλαπλών διαστάσεων με πρώτη αυτή των μαθητών. Σήμερα οι νέοι έχουν αναπτύξει την νοοτροπία πως έχουν μόνο δικαιώματα και όχι υποχρεώσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να απαιτούν συνεχώς και μάλιστα με ακραία μέσα. Κάθε φορά που γίνεται μια κατάληψη, κάθε φορά σπάει ένα θρανίο, μια καρέκλα, τότε καταστρέφονται και τα δημοκρατικά ιδεώδη. Γιατί ο βανδαλισμός σημαίνει καταπάτηση δημοκρατικών δικαιωμάτων και παρανομία. Πέραν τούτου όμως κάτι που το ζούμε καθημερινά εμείς οι μαθητές και μας φαίνεται πλέον φυσιολογικό είναι η παρακοή των σχολικών κανόνων. Πώς οι μαθητές που δεν έχουν μάθει να σέβονται απλούς κανόνες, όπως να έρχονται στο σχολείο στην ώρα τους, να σέβονται τον καθηγητή, που το απαιτεί και η ηθική, θα είναι σε θέση αργότερα να δημιουργήσουν ηθικούς φραγμούς, να υπακούσουν στους νόμους και να γίνουν σωστά μέλη της κοινωνίας. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί και θα συνεχίσει να επιδεινώνεται όσο υπάρχει ένα είδος "παρακράτους" μέσα στα σχολεία. Ναι, παρακράτους. Οι παρέες που υπάρχουν σ' αυτά παίζουν αυτό το ρόλο, όχι τόσο γιατί αρνούνται να υπακούσουν στους σχολικούς κανόνες, αλλά γιατί απαιτούν την εξουσία εντός του σχολείου. Κατ' αυτό τον τρόπο, ίσως χωρίς να το καταλαβαίνουν, πραξικοπηματούν αφού την εξουσία την παίρνουν με εξαναγκασμό, καταπατώντας τις επιλογές των συμμαθητών τους για τους αντιπροσώπους τους. Το κακό όμως δε σταματά εδώ. "Η ελευθερία του ενός σταματάει εκεί που προσβάλλεται η ελευθερία του άλλου" είναι κάτι το γνωστό που καταπατείται στην περίπτωση αυτή. Ο διαχωρισμός κάποιων μαθητών από το μαθητικό σύνολο που γίνεται από τις παρέες αυτές εμποδίζει άτομα να είναι όπως θέλουν να είναι και να έχουν τις απόψεις τους. Έτσι τα μέλη των συμμοριών αποκτούν αυτό που λεν ότι απεχθάνονται. Φασιστική συμπεριφορά.

Μία άλλη διάσταση του προβλήματος είναι αυτή που αναφέρεται στους καθηγητές. Υπάρχουν καθηγητές καθώς και γυμνασιάρχες οι οποίοι επιβάλλουν κανόνες που καταπνίγουν τους μαθητές. Καθηγητές και γυμνασιάρχες που κάνουν απόλυτη χρήση της εξουσίας τους παραμελούν τη γνώμη των μαθητών. Το μεγάλο πταίσμα όμως των εκπαιδευτικών είναι ότι αδιαφορούν για την όλη κατάσταση. Γιατί υπεύθυνοι δεν είμαστε μόνο για ότι κάνουμε, αλλά και για ότι επιτρέπουμε να γίνει. Λίγοι είναι αυτοί που προβάλλουν το αγαθό της δημοκρατίας, που πολιτικοποιούν σωστά τους μαθητές, που καταπολεμούν ότι δεν είναι νόμιμο στα σχολεία, που διδάσκουν υπακοή στους κανόνες. Και λέω λίγοι διδάσκουν αυτά γιατί άλλο να τα προσφέρω με τρόπο που μπορούν να αφομοιωθούν και άλλο να τα επιβάλλω.

Τέλος φτάνουμε και στις μαθητικές κοινότητες. Η πλειοψηφία των κοινοτήτων αυτών συνήθως ελέγχεται από τις παρέες που ελέγχουν τα σχολεία. Τότε, επειδή οι κοινότητες και οι ίδιοι οι μαθητές κινδυνεύουν να πέσουν θύματα αυτών, χρειάζεται μια προσεκτική αντιμετώπισή τους από τις σχολικές αρχές. Όμως δυστυχώς οι κοινότητες συνήθως παραμερίζονται εντελώς. Και αυτό είναι λάθος όχι μόνο επειδή πρέπει να υπάρχει σεβασμός απέναντι στα πρόσωπα που αποτελούν τις κοινότητες αλλά λόγω σεβασμού που πρέπει να έχουν οι εκπαιδευτικοί στη "λαϊκή κυριαρχία", την εξουσία και το δικαίωμα της επιλογής που δίδεται στους μαθητές. Παρ' όλ' αυτά σε μεγάλα χρονικά διαστήματα μέσα από το βούρκο του θεσμού των μαθητικών κοινοτήτων που υποτίθεται πως διαπαιδαγωγούν πολιτικά σωστά τους νέους παρουσιάζονται μαθητικές κοινότητες που σέβονται τις δημοκρατικές αρχές και διαδικασίες, που προσφέρουν και λειτουργούν σωστά. Δυστυχώς όμως συνήθως οι εκπαιδευτικές αρχές τηρούν την ίδια πολιτική που τηρούσαν και στις υπόλοιπες περιπτώσεις, λειτουργώντας απολυταρχικά, μειώνοντας αδικαιολόγητα τις επιλογές των μαθητών, πετώντας έτσι μια γόνιμη συνεργασία μαθητών-εκπαιδευτικών.

Έτσι εγώ, ένας 15χρονος μαθητής, κατηγορώ εμάς τους μαθητές γιατί στην πλειοψηφία δε σεβόμαστε τη δημοκρατία ή δεν απομονώνουμε όσους δεν την σέβονται. Κατηγορώ τους περισσότερους εκπαιδευτικούς γιατί δεν δίνουν πολιτική και δημοκρατική παιδεία στους μαθητές. Κατηγορώ όλους εμάς που δεν κάνουμε κάτι για να αφαιρέσουμε τον καρκίνο από το κύτταρο της κοινωνίας που λέγεται σχολείο.