Το Πλανητικό μας Σύστημα

- Ουρανός -


Ο Ουρανός είναι ο έβδομος πλανήτης από τον Ηλιο και ο τρίτος μεγαλύτερος (σε διάμετρο). Ενώ οι προηγούμενοι πλανήτες είναι γνωστοί από την αρχαιότητα, ο Ουρανός ανακαλύφθηκε από τον William Herschel στις 13 Μαρτίου του 1781, ο οποίος αρχικά νόμιζε ότι πρόκειται για άλλο ένα κομήτη. Τον Ουρανό έχει επισκευθεί ως σήμερα μόνο ένα διαστημόπλοιο το Voyager 2 στις 24 Ιανουαρίου 1986.

Η πορεία του Ουρανού στο ηλιακό μας σύστημα εμφανίζει δύο αξιοσημείωτες ιδιατεροτητες. Πρώτον, η περιστροφή του Ουρανού γύρω από τον άξονά του γίνεται κατά την αναδρομη φορά, γεγονός που παρατηρείται μόνο σ’αυτόν και στην Αφροδίτη. Αυτό σημαίνει ότι ενώ όλοι οι πλανήτες έχουν φορά περιστροφής, περί τον άξονά τους, ίδια με τη φορά περιστροφής τους γύρω από τον Ηλιο, ο Ουρανός και η Αφροδίτη έχουν αντίθετη φορά περιστροφής. Ο Ουρανός έχει μέση περίοδο περιστροφής 10 ώρες και 49 λεπτά.

Εξάλλου, ο άξονας περιστροφής του κείται σχεδόν στο επίπεδο της τροχίας του με αποτέλεσμα ο πλανήτης κατά την περιφορά του να στρέφει προς τη γη άλλοτε τον πόλο του και άλλοτε τον Ισημερινό του ! Το φαινόμενο αυτό είναι μοναδικό στο ηλιακό μας σύστημα, δεδομένου ότι οι άξονες περιστροφής των άλλων πλανητών είναι κατά προσέγγιση κάθετοι στο επίπεδο της τροχιάς τους, και έχει ως αποτέλεσμα οι πόλοι του Ουρανού να δέχοντυαι μεγαλύτεροι ηλιακοι ενέργεια από τον ισημερινό του! Παρόλα αυτά, η θερμοκρασίες στον Ισημερινό είναι μεγαλύτερες από τις θερμοκρασίες στους πόλους. Ο λόγος, παραμένει ανεξηγητος.

Η ατμόσφαιρα του Ουρανου, που είναι κι αυτή πυκνή και περιέχει νέφη (περιέχει 83% υδρογόνο, 15% ήλιο και 2% μεθάνιο), έχει υποπράσινο χρώμα που οφείλεται στη στην παρουσία μεθανίου ( το μεθάνιο απορροφά το κόκκινο χρώμα στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας ). Ισως μάλιστα υπάρχουν και χρωματισμένες ζώνες όπως στο Δία, όμως αυτές καλύπτονται από το εξωτερικό στρώμα μεθανίου. Η χημική σύσταση του πυρήνα του είναι παρόμοια με εκεινη του Δία και του Κρόνου, εκτός βεβαια από το χαρακτηριστικο του μεταλλικού υδρογόνου, αποτελειται δηλαδή κυρίως απο βραχους και πάγο.


Οι Δακτύλιοι του Ουρανού

Ο Ουρανός είναι ο τρίτος πλανήτης που περιβάλλεται από σύστημα δακτυλίων, πράγμα που ανακαλύφθηκε πολύ πρόσφατα, μόλις το 1977. Το σύστημα αυτό περιλαμβάνει εννέα δακτυλίους, που είναι πολύ σκοτεινοί, σαν του Δία, και αποτελούνται από σχετικά μεγάλα σώματα με μέγεθος ως και 1,5 km, όπως στον Κρόνο. Η ανακάλυψη των δακτυλίων του Ουρανού ήταν πολύ σημαντική γιατί μας έκανε να καταλάβουμε ότι οι δακτύλιοι είναι κοιμό χαρακτηριστικό πολλών πλανητών και όχι ιδιαιτερότητα του Κρόνου.

Στη φωτογραφία φαίνεται η αστρική σκόνη που περιβάλλει τους εννέα κύριους δακτύλιους του Ουρανού. Η αστρική σκόνη είναι ιδιαίτερα φωτεινή στη φωτογραφία, επειδή φωτίζεται από τον Ηλιο. Οι δακτύλιοι του Ουρανού είναι πολύ σκοτεινοί με πολύ μικρή ανακλαστικότητα. Τα άσπρα σημαδάκια που βλέπετε είναι απλά άστρα που φαίνονται λόφω του μεγάλου χρόνου έκθεσης της φωτογραφίας.

Εδώ βλέπουμε τους εννιά δακτυλίους του Ουρανού σαν οριζόντιες γραμμές. Τα παστέλ χρώματα ανάμεσα στους δακτυλίους είναι κατασκευασμένα από τον υπολογιστή. Οι δακτύλιοι του Ουρανού είναι εξαιρετικά σκοετινοί και η φωτογραφία χρειάστηκε μεγάλη επεξεργασία για να πάρουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Στην κορυφή φαίνεται ο φωτεινότερος δακτύλιος ( Δακτύλιος Εψιλον ).

Η ανακάλυψη δύο "συνοδών" δορυφόρων, της Κορδελίας και Οφηλίας, μας βοήθησε να μελετήσουμε και να καταλάβουμε καλύτερα τη δομή τν δακτυλίων. Τα φεγγάρια διακρίνονται εκατέρωθεν του φωτεινού δακρυλίου Εψιλον και πιστεύεται ότι επιδρούν βαρυτικά πάνω του. Εσωτερικά του δακτυλίου Εψιλον βρίσκονται οι δακτύλιοι Δελτα, Γαμμα, Ητα, Βήτα και Αλφα.


Οι Δορυφόροι του Ουρανού

Ο Ουρανός έχει 10 δορυφόρους από τους οποίους μόνο οι 5 είναι αρκετά μεγάλοι και είναιοι εξής : Μιράντα, Αριελ, Ουμπριέλ, Τιτάνια, Ομπερόν. Πιστεύεται, μάλιστα, ότι ο Ουρανός έχει περισσότερους μικρότερους δορυφόρους.

Μιράντα

Η Μιράντα είναι ο πιο κοντινός δορυφόρος στον Ουρανό. Η επιφάνειά της καλύπτεται από κρατήρες, που χρονολογούνται από την απαρχή του ηλιακού συστήματος, όπου οι προσκρούσεις με μετεωρίτες ήταν πολύ συχνες. Ο σχηματισμός V, που μπορείτε να διακρίνετε στη φωτογραφία ονομάζεται Inverness Corona ή "Chevron".

Στη Μιράντα, οι κοιλάδες και τα όρη διαδέχονται το ένα το άλλο πολυ απότομα, και υπάρχουν φαράγγια μεγαλύτερα του Grand Canyon που βρίσκεται στη Γη.

Επίσης, όπως βλεπετε στην τρίτη φωτογραφία, η επιφάνεια της Μιράντα είναι εξαιρετικα πολυπλοκη και ανώμαλη. Στη φωτο περιλαμβάνεται μια περιοχή πλάτους 660m στην οποία περιέχονται δεκάδες όρη και κοιλάδες! Το φαινόμενο αυτό προκλήθηκε από συρρίκνωση τεκτονικών πλακών.

Αριελ

Ο δεύτερος μεγαλύτερος δορυφόρος του Ουρανού, η Αριελ, έχει μεγάλη και πολύπλοκη γεωλογική ιστορία. Η επιφάνειά της καταστράφηκε από εκρήξεις παγωμένων ηφαιστειακών υγρών ( - 100οC).

Στη δεύτερη φώτο φάινεται το νότιο ημισφαιριο της Αριελ. Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της καλύπτεται από κρατήρες. Τα φωτεινά σημεία που διακρίνονται είναι τα χείλη των κρατήρων, όμως οι περισσότεροι λόγω του μεγέθους τους είναι δύσκολο να μελετηθούν από αυτή τη φωτογραφία. Στο κέντρο της φωτογραφίας διακρίνεται ένας μεγάλος κρατήρας με διάμετρο 30 km.

Ουμπριέλ

Η Ουμπριέλ είναι ένα αίνιγμα. Εχει πολύ σκοτεινή επιφάνεια σε αντίθεση με όλους τους υπόλοιπους δορυφόρους του Ουρανού. Η διαδικασία με την οποία οι κρατήρες της Ουμρι’ελ σκεπάστηκαν με σκοτεινό υλικό, αφήνοντας μόνο μερικά φωτεινά σημεία παραμένει ακόμη ανεξήγητη.

Τιτάνια

Η αφθονία κρατήρων και στην επιφάνεια της Τιτάνιας είναι εμφανής στη φωτογραφία. Η Τιτάνια έχει βέβαια και άλλες γεωλογικές δομές στην επιφάνειά της όπως κοιλάδες με περίπου 1500 km μήκος και 75 km πλάτος. Στο κάτω μέρος της φωτογραφίας βλέπετε την κοιλάδα Messina Chasmata που περνά μέσα από τον κρατήρα Ursula, διαμέτρου 200 km. Προσέξτε ότι ο νότιος πόλος της Τιτάνιας τείνει προς τα αριστερά, αφού περιστρέφεται γύρω από τον ισημερινό του Ουρανού, σχεδόν κάθετα την ελλειπτική.

Ομπερόν

Η φωτογραφία είναι η καλύτερη που έχει ληφθεί για το δορυφόρο Ομπερόν. Φαίνονται αρκετοί μεγάλοι κρατήρες, περιτριγυρισμένοι από φωτεινές περιοχές. Στο κέντρο της φωτογραφίας είναι ένας μεγάλος κρατήρας με φωτεινή κορυφή και σκοτεινό δάπεδο. Το δάπεδο μπορεί να αποτελέιται από παγωμένο ανθρακούχο υλικό. Επίσης, μπορείτε να δείτε και ένα μεγάλο βουνό περίπου 6km ψηλό κάτω αριστερά.


<-- (προηγούμενη σελίδα)

(c) Κυβερνογράφοι - All rights reserved